Το ευρύ κοινό δεν γνωρίζει τα ονόματά τους, αλλά οι πέντε γυναίκες που παρουσιάζονται σε αυτό το δισέλιδο θα μπορούσαν να έχουν άμεση επίδραση στη ζωή μας: πρόκειται για επιστήμονες από τον ευρύτερο χώρο της Φυσικής, το έργο των οποίων είναι τόσο πρωτοποριακό ώστε να ανοίγει νέους δρόμους στην επιστήμη τους και να γίνεται η βάση για εφαρμογές που θα αλλάξουν τον κόσμο γύρω μας.
Για όλα αυτά, οι πέντε ξεχωριστές κυρίες θα λάβουν μια περίβλεπτη τιμητική διάκριση κατά τη διάρκεια ειδικής τελετής που θα γίνει στο Παρίσι την ερχόμενη εβδομάδα. Πρόκειται για το διεθνές βραβείο L'Oréal - UNESCO, το οποίο
θεσμοθετήθηκε πριν από 15 χρόνια και απονέμεται κάθε χρόνο σε πέντε γυναίκες ως αναγνώριση της συνεισφοράς τους στην πρόοδο της επιστήμης.
Οι εφετινές τιμώμενες, οι οποίες σύμφωνα με το καταστατικό του βραβείου προέρχονται από τις πέντε ηπείρους του πλανήτη μας, είναι: για την Αφρική και τις αραβικές χώρες η καθηγήτρια Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Νιγηρίας στη Νσούκα, κυρία Francisca Nneka Okeke, για την Ασία και τον Ειρηνικό η καθηγήτρια στο Ερευνητικό Ινστιτούτο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Επιστημών του Τόκιο στην Ιαπωνία, κυρία Reiko Kuroda, για την Ευρώπη η καθηγήτρια στο Τμήμα Χημείας και Φυσικής του Πανεπιστημίου του Γιορκ στο Ηνωμένο Βασίλειο, κυρία Ratibha L. Gai, για τη Λατινική Αμερική η καθηγήτρια και διευθύντρια του Ινστιτούτου Φυσικής στο Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του Ρίο Γκράντε ντο Σουλ στο Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας, κυρία Marcia Barbosa και για τη Βόρεια Αμερική η επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου του Κολοράντο στο Μπούλντερ των ΗΠΑ, κυρία Deborah S. Jin.
Ομως η δράση των γυναικών αυτών δεν περιορίζεται μόνο στα επιστημονικά πεδία στα οποία επέλεξαν να σταδιοδρομήσουν. Ολες τους είναι και ενεργοί πολίτες που δείχνουν έμπρακτα τη βοήθειά τους στην κοινότητα. Ετσι εκτός από το να αποτελούν απλώς πρότυπο για τις νεότερες ερευνήτριες, οι εφετινές τιμώμενες έχουν ενεργό δράση προκειμένου να βοηθήσουν τις γυναίκες να εκπληρώσουν τα οράματά τους στα πεδία των επιστημών, αλλά και να κάνουν την επιστήμη προσιτή στο ευρύ κοινό.
Το βραβείο L'Oréal-UNESCO
Κάθε χρόνο, το Ιδρυμα της L'Oréal και η UNESCO συνεργάζονται για να προβάλουν και να υποστηρίξουν το έργο ξεχωριστών γυναικών επιστημόνων, οι οποίες συμβάλλουν στην πρόοδο των επιστημών και αποτελούν πρότυπα για τις μελλοντικές γενιές.
Επιστήμονες από όλον τον κόσμο καλούνται να υποβάλουν υποψηφιότητα και μια διεθνής κριτική επιτροπή που απαρτίζεται από διακεκριμένους επιστήμονες, και της οποίας πρόεδρος είναι ένας επιστήμονας βραβευμένος με Νομπέλ, πραγματοποιεί την τελική επιλογή. Τα βραβεία απονέμονται εκ περιτροπής στους κλάδους των Επιστημών Ζωής και των Φυσικών Επιστημών.
Διακόσιες τριάντα ερευνήτριες διακρίνονται κάθε χρόνο: πέντε από αυτές λαμβάνουν το βραβείο, ενώ οι υπόλοιπες 225 λαμβάνουν μια υποτροφία που τους επιτρέπει να συνεχίσουν το ερευνητικό έργο τους.
Εως τα τέλη του 2013, από το πρόγραμμα θα έχουν ωφεληθεί συνολικά 1.729 γυναίκες επιστήμονες προερχόμενες από 100 και πλέον χώρες.
Είναι δε χαρακτηριστικό της ποιότητας των γυναικών επιστημόνων που επιλέγονται το γεγονός ότι μεταξύ των βραβευθεισών υπάρχουν και δύο που στη συνέχεια τιμήθηκαν με το Βραβείο Νομπέλ.
ΑΦΡΙΚΗ
Ο ηλεκτροχείμαρρος του ισημερινού
Η Francisca Nneka Okeke είναι καθηγήτρια Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Νιγηρίας στη Νσούκα. Είναι η εφετινή νικήτρια από την Αφρική και, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της L'Οréal, λαμβάνει την τιμητική διάκριση «για τη σημαντική της συμβολή στην κατανόηση των καθημερινών αποκλίσεων των ιοντικών ρευμάτων στην ανώτερη ατμόσφαιρα, τα οποία μπορεί να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε καλύτερα την κλιματική αλλαγή».
Ο ουρανός και τα φαινόμενά του απασχόλησαν την Okeke από πολύ τρυφερή ηλικία: «Οταν ήμουν μικρή, με συνάρπαζε ο ουρανός, αναρωτιόμουν γιατί ήταν άλλοτε λευκός και άλλοτε γαλάζιος και γιατί τα αεροπλάνα μπορούσαν να πετάνε αντί να πέφτουν στη Γη. Αργότερα, όταν πήγα σχολείο, αποφάσισα να ασχοληθώ με τη Φυσική όταν έμαθα ότι κρύβει τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα».
Η εξ Αφρικής τιμώμενη βρήκε έναν ισχυρό σύμμαχο στο πρόσωπο του εκπαιδευτικού πατέρα της ο οποίος τη μύησε στα ανώτερα μαθηματικά που της επέτρεψαν αργότερα να ασχοληθεί με ένα φαινόμενο που λαμβάνει χώρα στην ιονόσφαιρα και ονομάζεται «equatorial electrojet phenomenon» (φαινόμενο ισημερινού ηλεκτροχειµάρρου). Ο ηλεκτροχείµαρος, που ενεργοποιείται από τον Ηλιο, είναι μια ροή ηλεκτρικού ρεύματος που διατρέχει τη Γη ανατολικά γύρω από τον μαγνητικό ισημερινό και κάνει το μαγνητικό πεδίο στον μαγνητικό ισημερινό σχεδόν πέντε φορές ισχυρότερο σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο μέρος στον πλανήτη. (Ο μαγνητικός ισημερινός διαφέρει από τον Ισημερινό κατά κάποιες μοίρες, καθώς ο μαγνητικός Βόρειος Πόλος της Γης διαφέρει από αυτό που θεωρούμε γενικά ως Βόρειο Πόλο.)
Η έρευνα της καθηγήτριας Okeke για το πώς αυτή η ηλιακή δραστηριότητα στην ιονόσφαιρα επηρεάζει το μαγνητικό πεδίο της Γης θα μπορούσε να μας βοηθήσει να καταλάβουμε καλύτερα την κλιματική αλλαγή και να εντοπίσουμε τις πηγές ολέθριων φαινομένων, όπως τα τσουνάμι και οι σεισμοί.
ΑΣΙΑ
Αριστερά και δεξιά... μόρια
Η Reiko Kuroda είναι καθηγήτρια στο Ερευνητικό Ινστιτούτο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Επιστημών του Τόκιο στην Ιαπωνία. Λαμβάνει το εφετινό βραβείο «για την ανακάλυψη της λειτουργικής σημασίας της διαφοράς μεταξύ αριστερόστροφων και δεξιόστροφων μορίων, η οποία έχει ευρείες εφαρμογές, μεταξύ των οποίων η έρευνα νευροεκφυλιστικών νόσων, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ».
Προερχόμενη από μια χώρα που δεν ενθαρρύνει την εργασία των γυναικών, η Reiko Kuroda έπρεπε να πάρει σοβαρές αποφάσεις πολύ νωρίς στη ζωή της: «Η μεγαλύτερη πρόκληση για μένα ήταν να εξασφαλίσω απλώς μια θέση που θα μου επέτρεπε να πραγματοποιώ έρευνα. Στην εποχή μου ήταν σχεδόν αδύνατον να πάρει μια γυναίκα μια πανεπιστημιακή θέση στην Ιαπωνία, εκτός αν είχε πολύ καλές διασυνδέσεις ή ήταν πολύ τυχερή. Ακόμη και ο επόπτης του διδακτορικού μου μού είχε πει ότι το καλύτερο για μια γυναίκα είναι να παντρευτεί. Οπότε κι εγώ πήγα στην Αγγλία!».
Σήμερα η ερευνήτρια από την Ιαπωνία είναι μια από τις εξέχουσες προσωπικότητες του κλάδου που μελετά τη χειραλικότητα των μορίων (μελετά δηλαδή το αν τα μόρια είναι δεξιόστροφα ή αριστερόστροφα). Βασική συμβολή της στο πεδίο αυτό ήταν η εφεύρεση μιας συσκευής μέτρησης της χειραλικότητας σε στερεή ύλη, όταν τα υπάρχοντα τότε όργανα μπορούσαν να μετρήσουν μόνο υγρά. Κεντρικός άξονας των ερευνών της είναι η μελέτη της χειραλικότητας μορίων που εμπλέκονται στην παθογένεση ασθενειών όπως η νόσος Αλτσχάιμερ.
Παράλληλα με την ερευνητική δραστηριότητά της, η Reiko Kuroda είναι μια ακτιβίστρια για την επιστήμη. Στη διάρκεια της θητείας της ως αντιπροέδρου του Διεθνούς Συμβουλίου για την Επιστήμη, βοήθησε στην παρουσίαση ενός προγράμματος που ονομάστηκε Future Earth και ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο για να αυξήσει την ευαισθητοποίηση για τα περιβαλλοντικά ζητήματα και τα ανθρωπιστικά θέματα. Την ανησυχεί πολύ η γενική έλλειψη επιστημονικών γνώσεων και ευαισθητοποίησης του κοινού. Δημιούργησε ένα Εκπαιδευτικό Κέντρο Ερμηνείας της Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο, για να «προσφέρει στους πολίτες στοιχειώδη επιστημονική παιδεία και στους επιστήμονες στοιχειώδη κοινωνική παιδεία» όπως λέει.
ΕΥΡΩΠΗ
Μικροσκοπία στα άκρα
Η Ratibha L. Gai είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Χημείας και Φυσικής του Πανεπιστημίου του Γιορκ στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ παράλληλα διευθύνει το Τμήμα Ηλεκτρονικής Μικροσκοπίας στο ερευνητικό ίδρυμα The York JEOL Nanocentre. Η ινδικής καταγωγής ερευνήτρια η οποία τιμάται εφέτος «για την έξυπνη τροποποίηση του ηλεκτρονικού της μικροσκοπίου, ώστε να μπορεί να παρακολουθεί τις χημικές αντιδράσεις που συμβαίνουν στα επιφανειακά άτομα των καταλυτών και οι οποίες θα βοηθήσουν τους επιστήμονες στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων ή νέων πηγών ενέργειας», είναι μέλος ενός πολύ στενού επιστημονικού κύκλου. Σε αυτόν ανήκουν μόνο οι επιστήμονες που από τον 16ο αιώνα και μετά συνέβαλαν στην ανακάλυψη και τη βελτιστοποίηση των μικροσκοπίων, φωτονικών και ηλεκτρονικών.
Η βασική έρευνα της κυρίας Gai και των συνεργατών της υπόσχεται μια πληθώρα πιθανών εφαρμογών από φιλικές προς το περιβάλλον βαφές ως πιο αποδοτική γεωργία, νέα φάρμακα, υλικά και πηγές ενέργειας. Δύσκολα θα μπορούσε κανείς να έχει προβλέψει την πορεία του νεαρού κοριτσιού από την Ινδία που πέτυχε με ατέλειωτες ώρες μελέτης να γίνει δεκτό από το Πανεπιστήμιο του Cambridge. Εκεί εκπλήρωσε το μεγάλο της όνειρο: ένα διδακτορικό στη Φυσική στο διάσημο Εργαστήριο Cavendish του Πανεπιστημίου, και έγινε μία από τις πρώτες γυναίκες από την Ινδία που πέτυχαν κάτι τέτοιο. Το πανεπιστήμιο αυτό εξακολουθεί να έχει μια σημαντική θέση στην καρδιά της. «Το να είμαι τόσο μακριά από το σπίτι μου ήταν τρομακτικό από διάφορες απόψεις, αλλά στο Cambridge με δέχτηκαν ως έναν πραγματικό επιστήμονα».
Ανταποδίδοντας την προσφορά, σήμερα εργάζεται για να φέρει περισσότερες γυναίκες στην επιστήμη. «Πιστεύω ότι οι γυναίκες επιστήμονες δημιουργούν νέες προοπτικές για την επιστήμη, καθώς και για τον χώρο εργασίας. Εξάλλου, αποτελούμε το 50% του πληθυσμού, και η αύξηση του αριθμού των γυναικών στην επιστήμη μόνο οφέλη μπορεί να έχει για τον κόσμο» δήλωσε χαρακτηριστικά.
ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ
Οι παραξενιές του νερού
Η Marcia Barbosa είναι καθηγήτρια και διευθύντρια του Ινστιτούτου Φυσικής στο Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του Ρίο Γκράντε ντο Σουλ στο Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας. Τιμάται εφέτος από τη L' Οréal «για την ανακάλυψη ενός από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του νερού που μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε καλύτερα πώς εκδηλώνονται οι σεισμοί και πώς οι πρωτεΐνες λαμβάνουν το σχήμα τους στον χώρο, γνώση πολύ σημαντική για τη θεραπεία ασθενειών».
Σε μικροσκοπικό επίπεδο, το νερό μπορεί να συμπεριφέρεται με ασυνήθιστους και απρόσμενους τρόπους - οι επιστήμονες αποκαλούν αυτές τις παράξενες συμπεριφορές «ανωμαλίες». Η καθηγήτρια Marcia Barbosa ανακάλυψε έναν από τους τρόπους με τους οποίους συμπεριφέρεται παράξενα το νερό, και τα ευρήματά της θα μπορούσαν να έχουν τεράστια επίπτωση στην κατανόηση πολλών φυσικών φαινομένων, από τους σεισμούς ως τη διαμόρφωση των πρωτεϊνών.
Οι πρωτεΐνες αποτελούν τα δομικά στοιχεία όλων των έμβιων όντων και η διαμόρφωσή τους καθορίζεται από τη συμπεριφορά του νερού που τις περιβάλλει. Η ερευνήτρια από τη Βραζιλία ελπίζει να χρησιμοποιήσει τα ευρήματά της σχετικά με τη διαμόρφωση των πρωτεϊνών για τη θεραπεία ασθενειών.
Το έργο της καθηγήτριας Barbosa θα μπορούσε επίσης να συμβάλει στη λύση του επιτακτικού προβλήματος της ενέργειας: «Ο αυξανόμενος αριθμός των ανθρώπων με πρόσβαση στα βιομηχανικά προϊόντα και τις τεχνολογίες θα οδηγήσει σε τεράστια αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας. Χρειαζόμαστε επειγόντως νέους ενεργειακούς πόρους και νέους τρόπους άντλησης παραδοσιακών μορφών ενέργειας» λέει. Συγκεκριμένα, η μελέτη των ανωμαλιών του νερού θα μπορούσε να οδηγήσει σε καινοτομίες στην παραγωγή βιοκαυσίμων, κυρίως από καλλιέργειες.
Παθιασμένη με την ανάγκη για περισσότερες γυναίκες στην επιστήμη, η καθηγήτρια Barbosa ασχολείται με την ισότητα των δύο φύλων εδώ και περίπου είκοσι χρόνια. «Ως μειοψηφία στην επιστήμη, πρέπει να κάνουμε τους εαυτούς μας ορατούς, να εντοπίζουμε τα εμπόδια και να συνεργαζόμαστε και να τα ξεπερνάμε» λέει. Διετέλεσε πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας της International Union of Pure and Applied Physics για τις Γυναίκες στη Φυσική και το 2009 βραβεύτηκε με το Μετάλλιο Nicholson της Αμερικανικής Εταιρείας Φυσικής για το έργο της, για λογαριασμό των γυναικών στην επιστήμη.
ΗΠΑ
Χημεία σε αργή κίνηση
Η Deborah S. Jin είναι επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου του Κολοράντο στο Μπούλντερ των ΗΠΑ αλλά και υπότροφος του JILA, ενός ινστιτούτου που έχει συσταθεί από το Εθνικό Ινστιτούτο Προτύπων & Τεχνολογίας (NIST) και το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο.
Το βραβείο τής απονέμεται «για το γεγονός ότι είναι η πρώτη που έψυξε μόρια σε τέτοιον βαθμό που να μπορεί να παρακολουθήσει χημικές αντιδράσεις σε αργή κίνηση. Οι αντιδράσεις αυτές μπορεί να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε καλύτερα μοριακούς μηχανισμούς που είναι σημαντικοί για την ιατρική, αλλά και για νέες πηγές ενέργειας».
Η επιστημονική πορεία της αμερικανίδας τιμωμένης ήταν σχεδόν προδιαγεγραμμένη από τη γέννησή της: «Ημουν περιτριγυρισμένη από την επιστήμη. Μεγάλωσα στη Φλόριντα, σε μια περιοχή που ονομάζεται Διαστημική Ακτή επειδή είναι κοντά στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι. Και οι δύο γονείς μου ήταν επιστήμονες!» λέει χαρακτηριστικά. Σήμερα η καθηγήτρια Jin και οι συνεργάτες της μελετούν τι συμβαίνει όταν τα μόρια ψύχονται κοντά στο απόλυτο μηδέν, στη χαμηλότερη δυνατή θερμοκρασία. Για να το κάνουν αυτό έπρεπε πρώτα να επινοήσουν μια νέα μέθοδο ψύξης το πλεονέκτημα της οποίας είναι η αργή κίνηση των μορίων κατά τη διάρκεια χημικών αντιδράσεων. Η επιβράδυνσή τους είναι τέτοια που επιτρέπει στους ερευνητές να μελετήσουν λεπτομερώς τη συμπεριφορά τους.
Αρωματίστηκε από
στις
Καταχωρήθηκε στο 
.jpg)
2 Μηνύματα στην ανάρτηση "Γυναίκες της επιστήμης 2013"
Πολύ ωραία ανάρτηση Τάνια μου
και ένα μπράβο δεν φτάνει φυσικά για τις κυρίες αυτές που έχουν αφιερώσει την ζωή τους στο θαυμάσιο έργο της επιστήμης τους!
Καλό είναι να διακρίνονται και οι γυναίκες επιστήμονες με τέτοιου είδους βραβεία !!
Να είσαι καλά και να έχεις καλή εβδομάδα :))
@Levina Vil
Ευχαριστώ για το σχόλιο κοπέλα μου να είσαι καλά..!
Καλό βράδυ..
Δημοσίευση σχολίου