H πόλη Χουάρες του Μεξικού έχει έρθει τα τελευταία χρόνια στη δημοσιότητα λόγω των άγριων δολοφονιών γυναικών που ξεκίνησαν στην περιοχή το 1993 και συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Περίπου 400 γυναίκες έχουν βρει βίαιο θάνατο σε εγκλήματα που κατά ένα μεγάλο ποσοστό παραμένουν ανεξιχνίαστα, ενώ εκατοντάδες (χιλιάδες κατά μερικές πηγές) είναι και οι αγνοούμενες. Η πλειοψηφία των θυμάτων είναι νεαρές, φτωχές γυναίκες, από τις οποίες το ένα τρίτο

περίπου έπεσαν θύματα απαγωγής επιστρέφοντας από τη δουλειά τους σε τοπικά εργοστάσια και κατόπιν βρέθηκαν άγρια δολοφονημένες σε διάφορα σημεία μέσα και γύρω από την πόλη. Λόγω των γεγονότων αυτών η Χουάρες αποκαλείται πόλη των νεκρών γυναικών.

Η πόλη Χουάρες ανήκει στην πολιτεία Τσιουάουα του Μεξικού και βρίσκεται στα σύνορα της χώρας με τις ΗΠΑ, πάνω στο Ρίο Γκράντε και απέναντι από το Ελ Πάσο του Τέξας. Το 2005 είχε πληθυσμό περίπου 1,3 εκατομμυρίων ανθρώπων, πολλοί από τους οποίους ήρθαν στην πόλη την τελευταία δεκαετία, καθώς αποτελεί μια από τις γρηγορότερα αναπτυσσόμενες πόλεις της χώρας: τις τελευταίες δεκαετίες, ειδικά μετά την εφαρμογή της NAFTA, που κατάργησε τους δασμούς στο εμπόριο μεταξύ των κρατών της βόρειας Αμερικής, εγκαθίστανται εκεί οι λεγόμενες maquiladoras, εργοστάσια που κατασκευάζουν υπεργολαβικά είδη και εξαρτήματα για μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Έτσι η Χουάρες, άλλοτε τουριστικό και παραθεριστικό κέντρο των Αμερικανών, έγινε μια πυκνοκατοικημένη εργατούπολη, η τέταρτη σε πληθυσμό του Μεξικού. Οι πάνω από 350 maquiladoras απασχολούν το 60% του εργατικού δυναμικού της Πολιτείας, με ημερομίσθιο, στην καλύτερη περίπτωση, περίπου πέντε δολλαρίων Αμερικής. Πολλοί από τους εργαζόμενους είναι φτωχοί και μένουν σε παραγκουπόλεις, ενώ ένα ιδιαίτερα μεγάλο ποσοστό (περίπου 58%) είναι γυναίκες.

Στις 23 Ιανουαρίου 1993 βρέθηκε στην έρημο έξω από την πόλη το πτώμα της Άλμα Τσαβαρία, 13 χρόνων, κακοποιημένο και εγκαταλελειμμένο, και δυο μέρες μετά αυτό της 16χρονης Αντζέλικα Λούνα Βιλαλόμπος. Από τότε, την τύχη τους ακολούθησαν εκατοντάδες γυναίκες, που είτε βρέθηκαν δολοφονημένες στην έρημο είτε έπεσαν θύματα οικιακής βίας και βίαιων ληστειών: γύρω στις 380 σύμφωνα με τις αρχές,[1] πάνω από 400 σύμφωνα με τους συγγενείς των θυμάτων.[2] Εκατοντάδες είναι και οι γυναίκες που έχουν εξαφανιστεί και ακόμα αγνοούνται. Οι δολοφονίες γυναικών από τρεις το χρόνο πριν το 1993, χρονιά που συμπίπτει με την υπογραφή της NAFTA και την άνοδο σε ισχύ του καρτέλ ναρκωτικών της πόλης, δεκαπλασιάστηκαν στις τρεις το μήνα τη χρονιά εκείνη, ρυθμός που έμεινε περίπου σταθερός για τα επόμενα δώδεκα τουλάχιστον χρόνια. Τα περισσότερα από τα εγκλήματα, αρκετά από τα οποία διαπράχθηκαν από οικεία των θυμάτων πρόσωπα, περιελάμβαναν και σεξουαλική βία. Οι δολοφονίες αφορούν κυρίως νεαρές γυναίκες των κατώτερων οικονομικά τάξεων. Τα μικρότερα θύματα είναι βρέφη μερικών μηνών· η συντριπτική πλειοψηφία των θυμάτων έχει ηλικία μικρότερη των 30 ετών, ενώ πάνω από το 50% κάτω των 19 ετών. Τα τελευταία χρόνια, τα εγκλήματα επεκτάθηκαν και στη γειτονική πόλη Τσιουάουα, πρωτεύουσα της Πολιτείας.

Περίπου το ένα τρίτο από τις δολοφονίες, γύρω στις 130, αφορά γυναίκες τα πτώματα των οποίων βρέθηκαν κακοποιημένα, ακρωτηριασμένα και εγκαταλελειμμένα σε ερημικές περιοχές μέσα ή γύρω από την πόλη. Αρκετές από αυτές, γύρω στις 50, δεν αναγνωρίστηκαν ποτέ καθώς βρέθηκαν αρκετό καιρό μετά το θάνατό τους. Η συντριπτική πλειοψηφία από αυτές τις γυναίκες εξαφανίστηκαν ή δολοφονήθηκαν καθώς επέστρεφαν από τη δουλειά τους στη maquila ή πήγαιναν σε βραδινά μαθήματα. Αρκετές από αυτές κρατήθηκαν αιχμάλωτες για αρκετές μέρες πριν δολοφονηθούν. Οι δολοφονίες αυτές έχουν πολλά κοινά στοιχεία μεταξύ τους: τη σεξουαλική κακοποίηση, μερικές φορές και τον ακρωτηριασμό, το θάνατο από ξυλοδαρμό ή στραγγαλισμό, και την εγκατάλειψη του πτώματος (που αρκετές φορές τυλίγεται μέσα σε μια κουβέρτα ή καίγεται προκειμένου να μην αναγνωριστεί) σε μια ερημική περιοχή. Σε ορισμένα από τα πτώματα, οι ακρωτηριασμοί ακολουθούν συγκεκριμένο μοτίβο: το δεξί στήθος έχει αποκοπεί με μαχαίρι, ενώ η αριστερή θηλή με τα δόντια. Αρκετές φορές στην ίδια τοποθεσία ανακαλύπτονται πολλά πτώματα: στις 6 Νοεμβρίου του 2001, βρέθηκαν τα πτώματα οκτώ γυναικών σε ένα παλιό χωράφι βαμβακιού κοντά στο κέντρο της πόλης και στις 17 Φεβρουαρίου 2003, σε περιοχή βορειοδυτικά της πόλης, τεσσάρων ακόμα. Σε μία και μόνη περιοχή της πόλης, την Lote Bravo, έχουν κατά καιρούς βρεθεί τα πτώματα δεκαεννιά θυμάτων.

Υπεύθυνοι και αίτια

Οι περισσότερες από τις υποθέσεις παραμένουν έως και σήμερα ανεξιχνίαστες. Ο βασικός ύποπτος κατά το μεξικανικό κράτος ήταν ο Αιγύπτιος χημικός Αμπντέλ Σαρίφ, που εκτίει ποινή 20 χρόνων στις φυλακές της χώρας, καταδικασμένος για βιασμούς και μερικούς από τους πρώτους φόνους γυναικών. Όταν οι δολοφονίες συνεχίστηκαν, μετά τη σύλληψή του το 1995, η αστυνομία συνέλαβε τα μέλη μιας τοπικής συμμορίας, των Los Rebeldes, ισχυριζόμενη ότι πληρώνονταν από τον Σαρίφ, που βρισκόταν στη φυλακή, για να δολοφονούν γυναίκες. Το ίδιο σενάριο επαναλήφθηκε το 1999, και αφού η προηγούμενη θεωρία κατέρρευσε στα δικαστήρια, όταν οι αρχές κατηγόρησαν μια ομάδα οδηγών, τους Los Choferes, που δούλευαν στα λεωφορεία που μετακινούσαν τις εργάτριες από και προς τις maquilas, ότι και αυτοί έπαιρναν εντολές και χρήματα από τον Σαρίφ προκειμένου να συνεχίζουν τις δολοφονίες.

Η χαρακτηριστικότερη μορφή διαμαρτυρίας στη Χουάρες είναι οι ροζ σταυροί, που τοποθετούνται στις εισόδους τις πόλης και στα σημεία όπου κατά καιρούς έχουν βρεθεί δολοφονημένες γυναίκες, ή βάφονται στους τηλεφωνικούς στύλους, συχνά συνοδευόμενοι από τα ονόματα και φωτογραφίες των θυμάτων και επιγραφές όπως Ni Una Mas (Ούτε Μία Παραπάνω), Justicia (Δικαιοσύνη) κ.α.