Η ιστορία των έφιππων τοξοτών χάνεται στα βάθη των αιώνων. Ήταν η πρώτη εκδήλωση «πυρός και κινήσεως» στην παγκόσμια ιστορία των πολέμων, μια τακτική που σφράγισε την καθημερινότητα πολλών λαών, συμπεριλαμβανομένων και των αρχαίων Θρακών και Κρητών. Σήμερα μπορεί να εξακολουθεί να είναι πολεμική τεχνική, αλλά έχει εξελιχθεί σε μια ψυχοπνευματική-φυσικοθεραπευτική αγωγή που, στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, βοηθάει στην πνευματική και σωματική ισορροπία όποιου ασχοληθεί μαζί της. Ο Αριστοτέλης Ηρ. Καλέντζης είναι ο άνθρωπος που πριν από μερικά χρόνια την αναβίωσε στην Ελλάδα. Ίδρυσε την Ελληνική Εφιπποτοξοτική Εταιρία, μία μη κερδοσκοπική εταιρία παραγωγής πολιτισμού, η οποία κατάφερε όχι μόνο να ξεχωρίσει αλλά και
να κερδίσει και το πρώτο βραβείο στο τελευταίο πρωτάθλημα τοξευτικής επίδειξης στην Κορέα. Σήμερα η ομάδα αποτελείται από 220 επίσημα μέλη, είναι πιο δυνατή από ποτέ και όλα αυτά που έχει πετύχει είναι θαυμαστά. Μόνη της, χωρίς τη βοήθεια του κράτους και χωρίς  επιδοτήσεις. Συναντήσαμε τον Αριστοτέλη Καλέντζη στο σπίτι του, χωμένο ανάμεσα σε εκατοντάδες βιβλία και με τα τέσσερα σκυλιά του να κυκλοφορούν τριγύρω, και μας εξήγησε πώς είναι να κάνεις το όραμά σου πραγματικότητα. Με ό,τι δυσκολία αυτό συνεπάγεται…

Συνέντευξη: M.Hulot και Διονύσης Ανεμογιάννης

Τι είναι η έφιππη τοξοβολία;
Είναι προπομπός των αρμάτων μάχης του πυρός και κινήσεως στην παγκόσμια στρατηγική. Οι λαοί της στέπας μας δίδαξαν -μαζί με τους Θράκες και τους Κρήτες εφιπποτοξότες- ότι καβαλώντας ένα άλογο και κρατώντας ένα τόξο στο χέρι, μπορείς να δρασκελίσεις μεγάλες αποστάσεις και να καταφέρεις στρατιωτικούς στόχους. Πρόκειται για αρχέγονη πολεμική τέχνη που αν επεκταθεί στη σύγχρονη πραγματικότητα μπορεί να παραγάγει έναν χαρακτήρα ισορροπημένο και διανοητικά και σωματικά. Είναι τέχνη με πάρα πολλές παραμέτρους. Προϋποθέτει να καλπάζεις, να αντιλαμβάνεσαι πότε τα τέσσερα πόδια του αλόγου είναι στον αέρα και εκείνη τη στιγμή να εξαπολύεις το βέλος και να βρίσκεις στόχο. Όλη αυτή η σύνθεση των παραμέτρων σε κάνει πάρα πολύ εναργή χαρακτήρα. Αυτή την τέχνη την πήραν δύο μεγάλες σχολές, η Ogasawara των Ιαπώνων και η Ούγγρικη Kassai και την εξέλιξαν σε πλήρη ψυχοπνευματική-φυσικοθεραπευτική αγωγή. Μέσω της τέχνης αυτής, προσπαθούμε να ισορροπήσουμε σωματικά και πνευματικά. Προϋποθέτει άσκηση πνευματική, αυτοπειθαρχία και σωματική εγρήγορση.

Πότε δημιουργήθηκε η εφιπποτοξοτική εταιρία στην Ελλάδα;

Η εταιρία δημιουργήθηκε πριν 3 χρόνια, κάτω από πολύ περίεργες συνθήκες. Προσωπικά άρχισα να ιππεύω όταν ήμουν 48 ετών. Είχα βάλει, βλέπεις, ένα στοίχημα με τον εαυτό μου να μην πεθάνω πριν επικοινωνήσω με ένα άλογο, το οποίο είναι 10 φορές ισχυρότερο από εμένα και δεν θα μπορούσα να του επιβληθώ με τη βία παρά μόνο με μια ευγενική προσέγγιση. Πρόκειται και πάλι για μια πνευματική δοκιμασία. Το πρώτο πράγμα που διαπίστωσα όταν ξεκίνησα το «άθλημα» ήταν ότι αυτό που διδάσκεται στην Ελλάδα ως ιππασία είναι μια μεγάλη απάτη, σχεδιασμένη από ανθρώπους που ούτε την αγαπούν ούτε την ξέρουν, και έτσι άρχισα να ταξιδεύω. Βρέθηκα, λοιπόν, στην Ουγγαρία, μια χώρα με μακρά ιππική παράδοση και εκεί άκουσα πως κάπου κοντά βρισκόταν ένας τρελός που καβαλάει άλογα και τοξεύει, και λέω: «Αφού είναι τρελός θα πάω να τον δω». Πήγα τον είδα, τον αγάπησα,  αγάπησα αυτό που έκανε, μαθήτευσα κοντά του και τον εκπροσώπησα στην Ελλάδα για έξι χρόνια. Μιλάω για τον Λάιο Κασσάι που είναι παγκόσμιος πρωταθλητής της έφιππης τοξοβολίας και έχει τρία βραβεία Guinness, κάθε χρόνο σπάει το περσινό του ρεκόρ. Τον είχα καλέσει μάλιστα στην Αθήνα, όταν η Ελληνική Ομοσπονδία Τοξοβολίας μού είχε αναθέσει την οργάνωση της τελετής ενάρξεως των πανευρωπαϊκών αγώνων του 2006. Ο δάσκαλός μου ήρθε και όταν έφυγε κάναμε την πρώτη ομάδα έφιππης τοξοβολίας στην Ελλάδα. Μετά από τρία χρόνια ιδρύθηκε η εταιρία γιατί διαπιστώσαμε ότι το ενδιαφέρον του κόσμου ήταν πολύ μεγάλο. Σήμερα απαριθμούμε περίπου 220 μέλη τα οποία λειτουργούν πολύ ωραία, είμαστε μια μεγάλη οικογένεια, διασκεδάζουμε, γελάμε, συζητάμε, καβαλάμε, τοξεύουμε, χωρίς πρωταθλητικές απαιτήσεις. Πήραμε, όμως, το πρώτο βραβείο σε παγκόσμιο πρωτάθλημα τοξευτικής επιδείξεως φέτος στην Κορέα, αφήνοντας πίσω μας 31 χώρες. Δεν ήταν κάτι που το επιδιώξαμε, ήρθε από μόνο του. Δεν αρεσκόμαστε στον πρωταθλητισμό, θέλουμε μια δια βίου άθληση, να φτάσουμε 200 ετών και να ιππεύουμε.


Γιατί η ιππασία στην Ελλάδα συνδέεται με ανώτερα κοινωνικά στρώματα;

Αυτό είναι ένα πολύ δυσάρεστο φαινόμενο που συμβαίνει μόνο σε υποανάπτυκτες χώρες, όπως την Ελλάδα επί παραδείγματι. Εδώ, λοιπόν, υπάρχει μία κάστα ανθρώπων με επικεφαλής τον κύριο Μυτιληναίο που θέλουν τα αλογάκια για τα παιδάκια τους. Η δική μας άποψη είναι ότι τα αλογάκια είναι κοινωνικό αγαθό, αλλιώς γίνονται αρρωστημένο προϊόν. Για τον λόγο αυτό ακριβώς δεν εισπράττουμε και χρήματα. Είμαστε μη κερδοσκοπικός οργανισμός και φροντίζουμε όσες υπηρεσίες παρέχουμε να είναι δωρεάν. Μη φανταστείτε ότι έχουμε μεγάλα έξοδα, τα άλογα έχουν περιορισμένα έξοδα για τη συντήρησή τους. Δεν είναι πάντως ακριβά τα πράγματα, ακριβά γίνονται όταν έχουμε συμπλέγματα. Έχουμε δύο άλογα, τα οποία χρησιμοποιούμε στην εκπαίδευση, τα φροντίζουμε και τα αγαπάμε.

Πού βρίσκονται οι εγκαταστάσεις σας;

Είμαστε υπό μετακίνηση αυτό τον καιρό. Προς το παρόν είμαστε ακόμη στο Μαρκόπουλο, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο. Οι προπονήσεις μας γίνονται ανεξαρτήτως καιρού σε υπαίθριο χώρο. Με βροχή και χιόνι. Αν δεν υπάρχουν σωρητομελανίτες, νέφη κατακορύφου αναπτύξεως, που παράγουν ηλεκτρικά φαινόμενα, τα οποία είναι επικίνδυνα, εμείς προπονούμαστε. Στην Ουγγαρία οι προπονήσεις γίνονται στους -20ο μέσα στο χιόνι. Οι προπονήσεις γίνονται 2 φορές κάθε εβδομάδα, Σάββατο και Κυριακή. Η προπόνηση της σπαθασκίας γίνεται μόνο Κυριακή.

Τι είναι η σπαθασκία;

Διδάσκουμε μεσαιωνική σπαθασκία εδάφους. Από Σεπτέμβρη που θα καθιερωθεί το αμιγώς στρατιωτικό μας πρόγραμμα (γιατί είμαστε στρατιωτική ομάδα, όχι αθλητική) θα ξεκινήσουμε έφιππη ξιφασκία.

Τι χρειάζεται για να γίνει κανείς μέλος;

Γίνεσαι μέλος συμπληρώνοντας απλά μία αίτηση. Δεν χρειάζεται να έχεις κάποια ειδική γνώση, όλοι ξεκινούν ως αρχάριοι. Κανείς δεν είναι δάσκαλος, ακόμη και εγώ νιώθω κάθε φορά αρχάριος. Ο μικρότερος μαθητής μας είναι 5 χρονών και ο μεγαλύτερος 76. Η ιππασία δεν έχει ηλικία. Το παιδί, είναι καταπληκτικό, έχει μια προσαρμοστικότητα και μία ευπλαστότητα που το κάνουν να τα καταφέρνει πολύ καλά. Μάλιστα, έχουμε ένα σύστημα να παίρνουμε οδηγίες από το ιαπωνικό μοναστήρι της Ογκασαβάρα και οι ασκήσεις που ακολουθούμε βοηθούν τον αρχάριο να μυηθεί με τον καλύτερο τρόπο στην τέχνη αυτή.

Μιλήστε μας για το σύστημα που χρησιμοποιείτε.

Αν θες να γίνει αθλητής επιδόσεων στην τοξοβολία, επιβάλλεται να ρίχνεις από απόσταση 20 εκατοστών για τρία χρόνια. Κάνουμε βέβαια και ασκήσεις: ρίχνουμε οκλαδόν, τρέχοντας, με το ένα πόδι κ.λπ. Η προπονητική μας είναι ευτυχής διαδικασία που μας ανταμείβει μετά από κάθε συνεδρία. Θέλει όμως υπομονή. Στην Ελλάδα που όλοι βιάζονται να γίνουν κάτι δυσανασχετούν. Λένε: «Μα 20 εκατοστά για τρία χρόνια, πολλά δεν είναι;». Όμως δεν είναι. Τούρκοι, Κινέζοι και Ιάπωνες ρίχνουν από αυτή την απόσταση για πέντε χρόνια. Τα ελληνόπουλα έχουν πολλές δυνατότητες, δεν πρέπει όμως αυτό να τα κάνει να προτρέχουν.



Ποια η σύνδεση των Κενταύρων της ελληνικής μυθολογίας με εσάς;

Η παράδοση των Κενταύρων είναι μία απεικόνιση της σχέσης του ανθρώπου με το άλογο. Ο ακριβής ορισμός της τελείας ιππεύσεως. Στην Ουγγαρία υπάρχει ένα ρεύμα Κενταυριστών οι οποίοι πιστεύουν πως οι Κένταυροι πραγματικά υπήρχαν, ως πλάσματα. Αναφέρομαι σε έναν δραστήριο οργανισμό που έχει εκδώσει βιβλιογραφία με αναλύσεις - ακόμη και ανατομικές μελέτες πειραματικής αρχαιολογίας για τον κένταυρο. Ο Χείρων υπήρξε δάσκαλος, εξαίρετος τοξότης και γιατρός. Η έφιππη τοξοβολία δίνει μεγάλη αξία στην ψυχοσωματική ισορροπία των μελών της. Εμείς το διαπιστώνουμε και στα ίδια μας τα μέλη, τα οποία έρχονται με διάφορες νευρώσεις που δημιουργεί ο σύγχρονος τρόπος ζωής και τις ξεπερνούν σε πάρα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

Τι είναι το άλογο για εσάς;

Το άλογο έχει ένα μεταφυσικό χαρακτήρα ως ον. Μας παραπέμπει σε δρόμους που τους έχουμε μέσα μας, αλλά δεν τους έχουμε ανακαλύψει. Το άλογο μάς συνδέει με ένα βαθύτερο παρελθόν με ένα μοναδικό τρόπο. Πάνω στη ράχη του αλόγου, όπως λέει και το Κοράνι, χτίστηκε η ανθρωπότητα. Αυτό κουβάλησε τα πράγματά μας και αυτό ήταν ο σύντροφός μας. Η απώλεια του ζώου αυτού στη βιομηχανική εποχή είναι αβάσταχτη και μας δημιουργεί μια νοσταλγία. Κάποιοι παραποίησαν τη σχέση αυτή και το έκαναν μπιμπελό: το έδωσαν σε κάποιον να το φροντίζει, το καβαλούν και παίζουν για λίγο, το μαστιγώνουν και το παρατούν εκεί που το βρήκαν. Θυμάμαι, στις πρώτες μου προπονήσεις, δεν ήθελα με τίποτα να τραβήξω τα ηνία του αλόγου μου, μη τυχόν και το πονέσω, και αναγκαστικά έπεφτα εγώ κάτω. Το άλογο, βέβαια, πηδούσε από πάνω μου και δεν με τραυμάτιζε, όχι από καμία ευγένεια, μη με περάσεις για αφελή, το έκανε επειδή τα άλογα δεν πατούν σε επιφάνειες με τις οποίες δεν είναι εξοικειωμένα. Στην πράξη, όμως, αυτό το χαρακτηριστικό τους είναι μία προστασία για τον άνθρωπο. Δεν εξιδανικεύουμε το άλογο, είναι και αυτό ένα πλάσμα με τις φοβίες του, τα συναισθήματά και τα ένστικτα του. Δεν κινδυνεύουμε όμως από αυτό· το άλογο είναι ένα πλάσμα φυγής, δεν επιτίθεται όταν νιώσει απειλή.

Ποια η είναι σύνδεση της έφιππης τοξοβολίας με την ελληνική πραγματικότητα;

Βλέπεις έξω τι συμβαίνει. Η έφιππη τοξοβολία είναι ένα άθλημα με αξίες και ιδανικά. Η σχέση με τη φύση, η ανιδιοτέλεια, η αυτοσυγκέντρωση, η προσωπική βελτίωση, η αλληλεγγύη είναι αξίες της τέχνης αυτής που την καθιστούν διαμετρικά αντίθετη με την κρίση που συμβαίνει γύρω μας. Υπάρχει επίσης επικοινωνία και συλλογικότητα, μετά από κάθε προπόνηση κάνουμε ένα κύκλο και συζητούμε για τη μέρα μας, λέμε τα παράπονά του ο καθένας. Στην κοινωνία η επικοινωνία χάνεται. Ο εργαζόμενος φεύγει με το κεφάλι χαμηλά, βρίζει από μέσα του τον προϊστάμενο που τον μισεί και εκείνος αδιαφορεί. Αν η κοινωνία ήταν μια μεγάλη έφιππη τοξοβολία θα ήταν πολύ ευτυχέστερη.
http://www.iefimerida.gr