Μια πρωτότυπη ανασκόπηση της ιστορίας της ανθρωπότητας, από τη Νεολιθική εποχή έως τις μέρες μας, μέσω των ποτών που συνέβαλαν στην εξέλιξη του πολιτισμού που τα κατανάλωνε. Τα ποτά-σταθμοί που αναφέρονται με χρονολογική σειρά είναι: η μπίρα, το κρασί, τα οινοπνευματώδη ρούμι και ουίσκι, ο καφές, το τσάι και η κόκα κόλα.
Ο Tom Standage υποστηρίζει ότι όπως χωρίζουμε την ιστορία σε περιόδους βάσει των υλικών που χρησιμοποιούνταν σε κάθε εποχή – η λίθινη εποχή, η εποχή του χαλκού, του σιδήρου, κ.λπ. – , είναι εφικτή μια ανάλογη περιοδολόγηση βάσει των ποτών που άσκησαν καθοριστική επίδραση στη διάρκεια κρίσιμων ιστορικών περιόδων και αλληλεπίδρασαν μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών.
Η μπίρα ξεκίνησε στη Μεσοποταμία και στην Αίγυπτο και ήταν πράγματι το ποτό των πρώτων μεγάλων πολιτισμών. Αποτέλεσε θεμελιώδες κομμάτι της πολιτιστικής και θρησκευτικής ταυτότητας των λαών αυτών και σημείο αναφοράς στην κοινωνική τους ζωή.
Το κρασί χαρακτήρισε τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό – και το ρωμαϊκό στη συνέχεια –ενώ συνδέθηκε πολύ στενά με τα συμπόσια. Με τη φήμη της εκλέπτυνσης και τα στοιχεία του ηδονισμού αλλά και της φιλοσοφικής αναζήτησης που το περιέβαλλαν, διαδόθηκε στα πέρατα του τότε γνωστού κόσμου και εδραιώθηκε ως σύμβολο πολιτισμού.


Η εμφάνιση των οινοπνευματωδών συνέπεσε χρονικά με την αρχή των ευρωπαϊκών ναυτικών εξερευνήσεων. Το ρούμι και το ουίσκι συνδέθηκαν με την εξερεύνηση του Νέου Κόσμου, βοηθώντας τους αποικιοκράτες να αντέξουν στις κακουχίες αλλά και να καθυποτάξουν τους ιθαγενείς πληθυσμούς.
Ο καφές υπήρξε το ιδανικό ποτό για τον Αιώνα των Φώτων. Από το ταπεινό του ξεκίνημα ως θρησκευτικού ποτού των Σούφι της Υεμένης εξελίχθηκε στο αγαπημένο ρόφημα των Ευρωπαίων. Από τα πρώτα ευρωπαϊκά κοσμοπολίτικα καφενεία, τόπος εμπορικών, πνευματικών και πολιτιστικών συναλλαγών μέχρι τα σύγχρονα Ίντερνετ καφέ, ο καφές συνδέθηκε με την πρωτοπορία, τον ορθό λόγο και τη διάδοση της πληροφορίας.
Το τσάι ξεκίνησε από την Κίνα για να συνδεθεί στη συνέχεια αναπόσπαστα με την βρετανική ιμπεριαλιστική πολιτική που οδήγησε στην εξάπλωση της βρετανικής αυτοκρατορίας τον 18ο αιώνα, στον Πόλεμο του Οπίου, στην καταστροφή της Κίνας και στην ανεξαρτησία της Αμερικής.
Όπως ακριβώς η ιστορία της βρετανικής αυτοκρατορίας είναι συνυφασμένη με το τσάι, έτσι και η πορεία της Αμερικής μπορεί να ιδωθεί μέσα από ένα μπουκάλι κόκα κόλα.
Η άνοδος της Αμερικής από τον 19ο αιώνα και μετά και η παγκοσμιοποίηση του εμπορίου και των επικοινωνιών τον 20 ο αιώνα συνέβαλαν στην εξάπλωση της κόκα κόλα, του πιο αναγνωρίσιμου εμπορικού σήματος στον κόσμο.


Η κόκα κόλα έγινε το εθνικό ποτό της Αμερικής και σύμβολο της παγκόσμιας κυριαρχίας της.


Ολοκληρώνοντας αυτό το απολαυστικό οδοιπορικό στα έξι ποτά που σφράγισαν την ιστορία του κόσμου, ο Tom Standage δεν παραλείπει να αναφερθεί σ’ ένα ποτό με σημαίνοντα γεωπολιτικό ρόλο που θα καθορίσει τις μελλοντικές εξελίξεις: το νερό.


Το ποτό που συνόδευσε τους ανθρώπους στα πρώτα βήματα της ιστορικής τους διαδρομής επανεμφανίζεται με επιτακτικό τρόπο στο προσκήνιο. Μια παράδοξη όσο και πολυπόθητη επιστροφή στην πηγή της ιστορίας των ποτών.
Ενα πραγματικά ενδιαφέρον βιβλίο απο τις ...
(Εκδόσεις:ΚΕΔΡΟΣ)



Ο Συγραφέας
O Tom Standage είναι υπεύθυνος για τη στήλη Νέων Τεχνολογιών στον Economist. Αρθρογραφεί για θέματα επιστήμης και τεχνολογίας σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες, όπως το Wired, την Guardian και την Daily Telegraph. Έχει γράψει τα βιβλία The Turk: The Life and Times of the Famous Eighteenth-Century Chess-Playing Machine (Ο Τούρκος: Η ιστορία της φημισμένης σκακιέρας του 18ου αιώνα), The Victorian Internet (Το Ίντερνετ της βικτοριανής εποχής) και The Neptune File: A Story of Astronomical Rivalry and the Pioneers of Planet Hunting (Φάκελος Ποσειδώνας: Μια ιστορία αστρονομικής διαμάχης και οι πρωτοπόροι στο κυνήγι των πλανητών). Ζει στο Γκρίνουιτς της Αγγλίας.