Διπλή γιορτή, Εθνική και Θρησκευτική,  ημέρα εορτασμού της επανάστασης του 1821, αλλά και ημέρα κατά την οποία εορτάζεται ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου.

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου,  είναι και η μόνη από τις πέντε μεγάλες θεομητορικές εορτές, η οποία βασίζεται στην Καινή Διαθήκη, καθώς οι υπόλοιπες βασίζονται στην απόκρυφη γραμματεία.
Ωστόσο, δε γνωρίζουμε πότε ακριβώς άρχισε να εορτάζεται ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου. Η εορτή  εμφανίζεται στη Συρία, την Μ. Ασία, αλλά και την Κωνσταντινούπολη πριν το 431.

Το 560 ο Ιουστιανιανός ο Α’ πρότεινε την 25η  Μαρτίου, ως την κατάλληλη ημέρα για τον εορτασμό
του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Μια πληθώρα όμως διαφορετικών λόγων οδήγησαν στη συγκεκριμένη καθιέρωση. Στην Κωνσταντινούπολη μάλιστα, κατά το έθιμο, την ημέρα του Ευαγγελισμού ο αυτοκράτορας με πομπή από την Αγία Σοφία πήγαινε στην εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου εν τω Φόρω και από εκεί κατέληγε στο ναό της Θεοτόκου των Χαλκοπρατείων, όπου γινόταν μεγαλοπρεπής εορτασμός.

Κάθε χρόνο βεβαίως, τέτοιες μέρες πολλά λέγονται και πολλά γράφονται για τη γιορτή της Εθνικής Παλιγγενεσίας την 25η Μαρτίου. Είναι όμως όλα αλήθεια;
Ξεκίνησε ή δεν ξεκίνησε η επανάσταση του 1821 στις 25 Μαρτίου στην Αγία Λαύρα με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό να σηκώνει τη σημαία;
Πάνω από 10 χρόνια είχαν περάσει για το νέο μικρό Ελληνικό κράτος που το κυβερνούσε ο Βασιλιάς Όθωνας και μια επίσημη γιορτή που να τιμά την επανάσταση του 21 -χάρη στην οποία έγινε το κράτος- δεν είχε καθιερωθεί.
Ο Ιωάννης Κωλέττης σαν υπουργός εξωτερικών το 1835 συνέλαβε πρώτος την ιδέα «περί κανονισμού εθνικών εορτών, αγώνων και πανηγύρεων». Ετοίμασε συγκεκριμένο νομοσχέδιο για να καθιερωθεί η 25η Μαρτίου Εθνική γιορτή αλλά ο διορισμός του στο Παρίσι σαν πρεσβευτή δεν τον άφησε να την υλοποιήσει.

Ωστόσο μόλις στις 15 Μαρτίου 1838 ο βασιλιάς Όθωνας μετά από πρόταση του υπουργού Εκκλησιαστικών και Δημόσιας Εκπαίδευσης  Γλαράκη υπογράφει το βασιλικό διάταγμα που καθιερώνει «την ημέραν ταύτην εις το διηνεκές ως ημέραν Εθνικής Εορτής».
Στους ιστορικούς μελετητές δ’ είναι γνωστό το κείμενο του “Διατάγματος”  980/1838 που καθιέρωνε τη μεγάλη εθνική εορτή.
Πριν από την υπογραφή του διατάγματος όμως έχουν γίνει διάφορα γεγονότα στην Ελλάδα όπως η κίνηση της Ελληνικής Εκκλησίας να ανακηρυχθεί αυτοκέφαλη, χωρίς τη συγκατάθεση του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Έτσι εύκολα συμπεραίνεται ότι το διάταγμα ήταν και ένα μήνυμα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο ότι η επανάσταση ξεκίνησε από τον Ελλαδικό χώρο.
 Με την πρόταση δε για την ημερομηνία 25 Μαρτίου που γιορταζόταν ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, υπογραμμιζόταν, από τη μια πλευρά ο κοινός αγώνας του 1821 «υπέρ πίστεως και πατρίδος» και από την άλλη η προσπάθεια για ήρεμη σύμπνοια της Πολιτείας με την Εκκλησία, εξ άλλου  ήταν και επιθυμία του Αλέξανδρου Υψηλάντη και της Φιλικής Εταιρείας να συνδεθεί η έναρξη της επανάστασης με μια μεγάλη εκκλησιαστική εορτή για να τονωθεί το φρόνημα των υπόδουλων Ελλήνων.


Είναι πασίγνωστο ότι η Φιλική Εταιρία είχε ορίσει την 25η Μαρτίου σαν μέρα έναρξης της επανάστασης, ίσως για να την συνδυάσουν με μια πολύ σημαντική γιορτή της Χριστιανοσύνης. Ο Παπαφλέσσας στη μυστική σύσκεψη της Βοστίτσας (26 – 30 Ιανουαρίου 1821) κάνει γνωστό ότι η 25η Μαρτίου θα είναι η πρώτη μέρα της επανάστασης. Παρ’ όλα αυτά όμως τα γεγονότα ακολούθησαν διαφορετική πορεία. Ο Υψηλάντης «αναγκασθείς εκ των περιστάσεων να μην περιμένει την ορισθείσαν 25η Μαρτίου» διάβηκε τον Προύθο ποταμό στις 22 Φεβρουαρίου 1821 και κήρυξε πρόωρα την επανάσταση.

Στην Πελοπόννησο επίσης ξεκίνησαν νωρίτερα από την 25η και στις 20 – 21 Μαρτίου έχουμε την πολιορκία στα Καλάβρυτα. Στις 21 αρχίζουν οι συμπλοκές στην Πάτρα. Ο ίδιος ο Π. Π. Γερμανός στα απομνημονεύματα του λέει ότι από τις 19 Μαρτίου, μαζί με πρόκριτους των γύρω περιοχών, κρύβονται σε μέρη ασφαλή «πεφοβισμένοι». Το απόγευμα της 24ης ή 25ης Μαρτίου ο επίσκοπος Γερμανός ευλογεί τις σημαίες και τα όπλα των επαναστατών και στις 26 Μαρτίου απευθύνουν «Διακήρυξη προς τους Προξένους των Ευρωπαϊκών δυνάμεων στην Πάτρα». Όλη η Μάνη είναι ξεσηκωμένη όταν στις 22 Μαρτίου ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης με τους Μανιάτες του και με τον Κολοκοτρώνη πολιορκεί την Καλαμάτα και την καταλαμβάνει στις 23. Στην υπόλοιπη Ελλάδα η επανάσταση γίνεται σοβαρή μετά την 25η Μαρτίου.

Οι περισσότεροι Έλληνες διδάχτηκαν στο σχολείο ότι η Επανάσταση κατά του τουρκικού ζυγού ξεκίνησε από τα Καλάβρυτα ή την Καλαμάτα στις 23-25 Μαρτίου 1821.
Η αλήθεια όμως είναι ότι στις 16 Μαρτίου στα θέση Μαραθιάς του Λεωνιδίου, οι Τσάκωνες ύψωσαν πρώτοι την επαναστατική σημαία, που είχε ως σύμβολο ένα Σταυρό στη μέση, ένα φίδι και πάνω του μια κουκουβάγια να του τρώει το κεφάλι.
Στις 23 Μαρτίου οι Μανιάτες υπό την αρχηγία του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και τη συνεπικουρία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη καταλαμβάνουν την Καλαμάτα και με διακήρυξή τους κάνουν γνωστό στη διεθνή κοινότητα τον ξεσηκωμό των Ελλήνων.
Ο ηρωισμός και η θυσία των Τσακώνων του 1821 δεν άφησε ασυγκίνητη τη λαϊκή μούσα, όπως δείχνει και το ακόλουθο δημοτικό τραγούδι:

Τα χρόνια όμως πέρασαν …και τώρα είμαστε «υπόδουλοι», στον Σόϊμπλε και τα τσιράκια του….

Και τώρα; Τι γίνεται τώρα; Έχουμε εθνική συνείδηση; …Όπως και τότε;

Αγωνιζόμαστε για ένα καλύτερο αύριο;

Πρέπει να θυμόμαστε. Πρέπει να κάνουμε προσπάθεια να θυμόμαστε αυτούς που κόντρα σε όλα τα δεδομένα πίστεψαν στις ακατάλυτες δυνάμεις της φυλής μας. Προστάτεψαν την τιμή και την αξιοπρέπεια του Έθνους μας. Έδωσαν τα πάντα για να κάνουν πράξη τα όνειρα και τις ελπίδες όλων των προηγούμενων γενεών, και δίδαξαν σε όλο τον κόσμο πως «ΟΙ ΔΟΥΛΟΙ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ!». Γιατί κατά πως είχε πει και ο Ναπολέοντας «κεφάλι χωρίς μνήμη είναι θέση αφρούρητη!»

Στην πραγματικότητα, η Επανάσταση δεν ξεκίνησε στις 25 Μαρτίου 1821, αλλά λίγες μέρες νωρίτερα στην Πελοπόννησο. Αχαιοί και Μανιάτες ερίζουν για το ποιος έριξε την πρώτη τουφεκιά του εθνικού ξεσηκωμού. Στις 21 Μαρτίου αρχίζει η πολιορκία των Καλαβρύτων. Είναι η πρώτη πολεμική ενέργεια της Επανάστασης και θα λήξει νικηφόρα μετά από πέντε ημέρες.
Τον αφορισμό που εξέδωσε ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄ επικαλούνται οι αρνητές του όποιου θετικού ρόλου της Εκκλησίας κατά την Επανάσταση, για να υποστηρίξουν τις απόψεις τους.
Η μισή αλήθεια όμως είναι χειρότερη από το ψέμα.
 Όταν επικαλείσαι εκ του ασφαλούς ένα (αναμφισβήτητο) ιστορικό γεγονός, αποκόπτοντάς το από το φυσικό περιβάλλον του και τα μετέπειτα συμβάντα, δεν λειτουργείς ως ιστορικός, αλλά ως στυγνός προπαγανδιστής. Βεβαίως, ο καθένας δικαιούνται να είναι προπαγανδιστής. Όχι όμως να παριστάνει τον ιστορικό.

Ο αφορισμός της Επανάστασης βεβαίως υπήρξε, ουδείς το αμφισβητεί αυτό. Όσοι τον επικαλούνται όμως, ξεχνούν ότι το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης τελούσε από την αρχή της Τουρκοκρατίας υπό ομηρία και ως εκ τούτου ήταν υποχρεωμένο να συντάσσεται πάντοτε με την «γραμμή» της Οθωμανικής Πύλης. Ο αφορισμός –ο οποίος δεν ήταν ο πρώτος κατά των επαναστατημένων Ελλήνων- εξυπηρετούσε κατ’ ουσίαν την αποφυγή των διώξεων κατά των χριστιανικών πληθυσμών εκ μέρους της τουρκικής εξουσίας.
Ο απαγχονισμός του Γρηγορίου του Ε’ ένα μήνα με το ξέσπασμα της Επανάστασης δηλώνει κατηγορηματικά τον υπόγειο ρόλο τού μαρτυρικού εκείνου Πατριάρχη υπέρ της Εθνεγερσίας, ρόλος που όταν αποκαλύφθηκε από τις τουρκικές αρχές, τον οδήγησαν στον θάνατο.

Πέρα όμως από την ανωτάτη εκκλησιαστική ηγεσία -που δεν αμφιβάλλουμε ότι μέρος αυτής είχε προσκυνήσει τον Δυνάστη-, υπάρχει και ο απλός κλήρος, ο οποίος συμμετείχε αποφασιστικά στον Αγώνα. Χιλιάδες παπάδες του λαού, που πριν απ’ όλα και πάνω απ’ όλα ήταν Έλληνες, πήραν κι αυτοί τα καριοφίλια και έβαψαν το ράσο με ελληνικό αίμα, θυσιαζόμενοι για την απελευθέρωση του Γένους. Θρυλικά ονόματα όπως του Κοσμά του Αιτωλού, του Αθανάσιου Διάκου, του Παπαφλέσσα και πολλών άλλων ιερέων, πριν και κατά την Επανάσταση, απέδειξαν με το ηρωικό παράδειγμά τους, ότι η Ορθοδοξία, όταν δεν μένει αποκομμένη από τους αγώνες του ποιμνίου της, μπορεί πράγματι να αποτελέσει το στήριγμα και το «ομόθρησκον» του λαού μας…

«Φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους»

Αυτό είναι το σύνθημα που έριξε ο Γέρος του Μωρηά για τους προδότες….
Σε μια εποχή που ο λαός μας σαπίζει κάθε μέρα και περισσότερο στον βούρκο της Λήθης και της Υποταγής, το να επικαλούνται οι υπεύθυνοι της κατρακύλας μας την εθνική ανεξαρτησία αποτελεί ένα είδος υποκρισίας. Όλα δείχνουν ότι ζούμε την αρχή μιας νέας, ακόμη πιο ύπουλης κατοχής, πολύ χειρότερης της οθωμανικής –κι όποιος ισχυρίζεται το αντίθετο, δεν μπορεί παρά να είναι άθλιος δημοκόπος και αερο-επιβήτορας –κιρκινέζι-..
Όσο περισσότερο απλώνεται η δυστυχία και η απελπισία στο συννεφιασμένο ουρανό της σκλαβωμένης μας πατρίδας, τόσο η ώρα του ξεσηκωμού μιας επαναστατικής μειοψηφίας θα πλησιάζει, γιατί από τη μεγαλύτερη απελπισία, γεννιέται η μεγαλύτερη Ελπίδα.

Σκέφτομαι πόσο θυμόμαστε πια οι επιλήσμονες, άθλιοι και μοιραίοι και μικροί Έλληνες της φθοράς και της αδιαφορίας, αλλά και του χλευασμού και της άρνησης, τον ηρωισμό και τη θυσία. Πόσο σεβόμαστε πλέον το ήθος και τη μεγαλοσύνη των ολίγων εκείνων, που επέλεξαν να αναμετρηθούν με την οθωμανική παντοδυναμία, επιλέγοντας την οδό του θανάτου, προσδοκώντας την ελευθερία της πατρίδος. Την κοινή, ιστορική, Ανάσταση.

Πόσο αλήθεια θυμόμαστε και τα απλά και φτωχά ράσα που ποτίστηκαν με το αίμα αυτών των μικροσχήμων που τα φορούσαν. Γίνονται πάμπολλες εκδηλώσεις από την διοικούσα Εκκλησία για τους Αρχιερατεύσαντας και καλώς γίνονται…και πρέπει να γίνονται, αλλά να γίνονται και για τους παπάδες που θυσιάστηκαν υπέρ βωμών και εστιών.
 Ή μήπως αληθεύει το: Μικρός άγιος δοξολογιά δεν έχει!............
πηγη