«Φιλελληνισμός», είναι ένας όρος που μαρτυρείται ήδη από το 1761.

Από τα τέλη του 18ου αιώνα δήλωνε την ιδεολογική και πολιτική κίνηση που αναπτύχθηκε κυρίως στις ευρωπαϊκές χώρες και στην Αμερική και αποσκοπούσε τόσο στην ηθική όσο και στην υλική ενίσχυση του ελληνισμού κατά την Τουρκοκρατία και κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821.

Η προσφορά των Φιλελλήνων στην ελληνική Επανάσταση .

Περισσότεροι από 1.200 Ευρωπαίοι παίρνουν μέρος σε μάχες εναντίον των Τούρκων.είναι κυρίως..

 Είναι κυρίως Ευρωπαίοι (Γερμανοί, Γάλλοι, Ιταλοί, Πολωνοί, Ελβετοί, Άγγλοι) .

Οι πρώτες αποστολές στην Ελλάδα

 Η πρώτη αποστολή φιλελλήνων φτάνει τον Ιούνιο του 1821, με έξοδα του Δημήτριου Υψηλάντη.

II δεύτερη αποστολή φτάνει δύο μήνες αργότερα με επικεφαλής τον Τόμας Γκόρντον,  εύπορο βρετανό αξιωματικό.

Το τάγμα των Φιλελλήνων

 Συγκροτείται τον Μάιο του 1822, με βάση τους γαλλικούς στρατιωτικούς κανονισμούς.

 Συμμετέχει στη μάχη του Πέτα και διαλύεται έχοντας μεγάλες απώλειες.

Τόμας Γκόρντον

Θωμάς Γκόρντον (Thomas Gordon, 1788 - 20 Απριλίου 1841) – ήταν Βρετανός συνταγματάρχης,  ιστορικός και φιλέλληνας

.

Ο Γκόρντον έφτασε στην επαναστατημένη Ελλάδα τον Αύγουστο του 1821, φέρνοντας μαζί του μερικά όπλα και πυρομαχικά, και μερικούς αξιωματικούς του πυροβολικού. Έγινε δεκτός από τον Δημήτριο Υψηλάντη έξω από την πόλη της Τρίπολης

Οι Φιλέλληνες στο εξωτερικό

Σχηματίζονται φιλελληνικές επιτροπές (κομιτάτα) σε μεγάλες πόλεις του εξωτερικού.

 Σκοπός: Η ενίσχυση του αγωνιζόμενου ελληνικού λαού.

 Συγκεντρώνονται και στέλνονται χρήματα, τροφές και πολεμοφόδια.

 Παρέχεται ηθική υποστήριξη με δημοσιεύσεις σε έντυπα και εφημερίδες, καλλιτεχνικά έργα και συναυλίες.

Τα πρώτα φιλελληνικά σωματεία εμφανίστηκαν τον Αύγουστο του 1821 στη Βέρνη της Ελβετίας και τη Στουτγάρδη της Γερμανίας.

Στη Γαλλία και στην Αγγλία η ίδρυση κομιτάτων καθυστέρησε έως το 1823.

Το 1825 παρουσιάστηκε έντονη φιλελληνική κίνηση. Ιδρύθηκε το Κομιτάτο του Παρισιού, η Societe Philanthropique en faveur des Grecs και το Κομιτάτο της Μασσαλίας.

'Aλλωστε, η Ελλάδα είχε βρει θερμό υποστηρικτή στο γαλλικό Κοινοβούλιο, στο πρόσωπο του Francois Rene Chateaubriand.

Το 1825, ο αξιωματικός του βοναπαρτικού στρατού, Κάρολος Φαβιέρος ανέλαβε να συντονίσει το νέο κύμα εθελοντών που αποτελείτο από Ιταλούς καρμπονάρους και Γάλλους βοναπαρτιστές, όπως ήταν και ο ίδιος άλλωστε.

Φρανσουά Ρενέ ντε Σατωμπριάν

Γάλλος συγγραφέας (1768-1848), πολιτικός, διπλωμάτης και φιλέλληνας.

Μέλος του παρισινού φιλελληνικού κομιτάτου, που ιδρύθηκε το 1825. δημοσίευσε την ίδια χρονιά το έργο «Σημείωμα για την Ελλάδα» και το «Κάλεσμα υπέρ της ιερής υπόθεσης των Ελλήνων», με στόχο να ασκήσει πίεση στην εξουσία μέσω της κοινής γνώμης.

Υπάρχει ενθουσιώδης δραστηριότητα φοιτητών και εμπόρων.

Δημιουργούνται Φιλελληνικές Επιτροπές (Κομιτάτα) με κύριο στόχο την περίθαλψη Ελλήνων προσφύγων.

Πρωτοστατούν πανεπιστημιακοί καθηγητές όπως ο  Κρουγκ, που αρθρογραφούν υπέρ της Επανάστασης,

 αλλά και τραπεζίτες σαν τον οικονομολόγο Ιωάννη Εϋνάρδο.

Ιωάννης-Γαβριήλ Εϋνάρδος

Ελβετός τραπεζίτης, φιλέλληνας, τιμημένος με τον τίτλο του ευεργέτη του ελληνικού έθνους και πρωτοπόρος φωτογράφος.

Κατά την επανάσταση του '21 διέθεσε τεράστια ποσά υπέρ των Ελλήνων και παρενέβη επανειλημμένα στην ευρωπαϊκή διπλωματία υπέρ τών ελληνικών δικαίων. Μετά την δολοφονία του Καποδίστρια επέδειξε προσωπικό ενδιαφέρον για την συγκρότηση της ελληνικής εθνικής οικονομίας και συνέβαλε καταλυτικά στην ίδρυση της Εθνικής Χρηματιστικής Τράπεζας, της οποίας διατέλεσε και επίτιμος διοικητής.

Το 1847 αντιμετώπισε με σθένος τις υπερβολικές απαιτήσεις των Άγγλων τραπεζιτών για το δάνειό τους του 1832 προς την Ελλάδα και πλήρωσε ο ίδιος μισό εκατομμύριο χρυσά φράγκα για να τους ικανοποιήσει. Δημιουργούνται παρόμοιες επιτροπές.

 Μέλη γίνονται σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο Γάλλος συγγραφέας Βίκτωρ Ουγκώ και ο Άγγλος ποιητής λόρδος Μπάιρον.

Ο Βίκτωρ Ουγκώ (1802 –1885) ήταν Γάλλος μυθιστοριογράφος, ποιητής και δραματουργός, ο πλέον σημαντικός και προβεβλημένος εκπρόσωπος του κινήματος του γαλλικού ρομαντισμού.

Ήταν ανάμεσα στους ένθερμους υποστηρικτές της ελληνικής υπόθεσης. Εκφράζει τις ιδέες του, στην ποιητική συλλογή «Τα Ανατολίτικα», που κυκλοφορεί το 1829, με αναφορές στην Ελληνική Επανάσταση και σε κορυφαία γεγονότα, όπως η Σφαγή της Χίου.

Ο φιλελληνισμός του, καθώς και εκείνος του Σατωμπριάν, αναγνωρίστηκε αργότερα από τους Έλληνες λογίους με πληθώρα μεταφράσεων, αναφορών και αφιερωμάτων σε λογοτεχνικά έντυπα.

Ο Λόρδος Βύρων ήταν Άγγλος ποιητής, από τους σημαντικότερους φιλέλληνες.

Απεβίωσε στις 19 Απριλίου του 1824 στο Μεσολόγγι, ύστερα από πυρετό. ήταν τότε μόνο 37 ετών.

Η συμβολή του στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας υπήρξε μεγάλη. Τόσο με το ποιητικό του έργο όσο και με την παρουσία του ενίσχυσε το φιλελληνικό ρεύμα.

 Ο πρόεδρος των II.Π.Α. Μονρόε βγάζει διάγγελμα υπέρ του αγώνα των Ελλήνων για την ανεξαρτησία τους (τέλη του 1823).

 Παρόλα αυτά το φιλελληνικό ενδιαφέρον περιορίζεται κυρίως στη συγκέντρωση και αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας.

Δούκισσα της Πλακεντίας

Η Σοφί ντε Μαρμπουά Λεμπρέν, Δούκισσα της Πλακεντίας, υπήρξε φιλελληνίδα Αμερικανίδα, κόρη Γάλλου διπλωμάτη και σύζυγος του Δούκα της Πλακεντίας, (Πιατσέντσα), πόλης στη βόρεια Ιταλία που είχε κατακτήσει ο Ναπολέων.

Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, τόσο η ίδια όσο και η κόρη της, διέθεσαν πολλά χρήματα στον αγώνα και διακρίθηκαν για τον φιλελληνισμό τους: συγκεκριμένα έγινε ενεργό μέλος του Φιλελληνικού Κομιτάτου πουλώντας τα κοσμήματά της .

Πικάσο, Γυναικείο Κεφάλι, 1939, ελαιογραφία σε ύφασμα. 

Δωρεά του καλλιτέχνη προς τιμή των Ελλήνων, στο Hommage à la Grèce. Το έργο εκλάπη πρόσφατα (Ιανουάριος 2012) από την Εθνική Πινακοθήκη.