γράφει ο Γιώργος Δαμιανός (πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Discovery&Science)
Φασαρία αιώνων για 5 λέξεις μυστηρίου, μυστικισμού, ή, απλώς, Αβδηριτισμού
Sator arepo tenet opera rotas: Ίσως είναι η πιο αινιγματική αμφίδρομη φράση της Λατινικής γλώσσας, που, αν και στην αρχή την χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Λατίνοι ως λογοπαίγνιο, στο τέλος την καρπώθηκαν οι Χριστιανοί και τις απέδωσαν, μάλιστα, μεταφυσικές ιδιότητες. Πρόκειται για την πιο
φημισμένη παλίνδρομη (διαβάζεται, δηλαδή, και από τις τέσσερις κατευθύνσεις) γραφή όλων των εποχών. Έχει διεγείρει, ανά τους αιώνες, τη φαντασία, όλων των «καχύποπτων συνωμοσιολόγων». Την έχουν αποδώσει στους Ναΐτες και στην Καμπάλα. Έχει χαρακτηριστεί ως μυστική ομολογία της Χριστιανικής πίστης, αλλά και ως προσευχή των… Σατανιστών. Για όσους δέχονται την προχριστιανική εκδοχή της, το τετράγωνο δεν ήταν τίποτα άλλο από το συμπλήρωμα ενός γεωγραφικού χάρτη. Γνωρίζει τεράστια επιτυχία, ακόμα και στην εποχή μας. Αρκεί να πληκτρολογήσετε, σε μία μηχανή αναζήτησης του διαδικτύου, τη λέξη sator και θα βρείτε πάνω από 2 εκατ. σελίδες. Προσοχή!! Οι περισσότερες είναι αυθαίρετες ερμηνείες.

Η μετάφραση της δεν προσδιορίζει κάτι το συγκεκριμένο και, ίσως, αυτό να φουντώνει τη μυστηριώδη φύση της. Πιθανή μετάφραση: «ο αγρότης (σπορεύς- Δημιουργός) με το κάρο κρατάει (ελέγχει) με προσοχή τις ρόδες», αν και υπάρχει μεγάλη συζήτηση για την απόδοση του όρου arepo (δεν πρόκειται, ακριβώς, για Λατινική λέξη. Ορισμένοι τη σχετίζουν με την ελληνική «άροτρο», άλλοι τη θεωρούν Κελτικής προέλευσης, ενώ άλλοι τη θεωρούν κύριο όνομα, Arepo = το όνομα του σπορέα). Όσοι θεωρούν ότι είναι χριστιανική φράση το ερμηνεύουν, ελεύθερα, ως : «ο Θεός τα βλέπει και τα ελέγχει όλα»

Το αποκαλούμενο «μαγικό» τετράγωνο του Sator, παρουσιάζεται ακόμα και στις τοιχογραφίες της Πομπηίας (ανακαλύφτηκε το 1925, από τον Pompeo della Corte). Δηλαδή, το χρησιμοποιούσαν πριν το 79 μ. Χ (χρονιά που καταστράφηκε η Πομπηία από τις εκρήξεις του Βεζούβιου). H Ιταλίδα Μ. Leopardi στο βιβλίο της, il quadrato magico del sator, ed. Mediteranee, υποστηρίζει ότι το τετράγωνο είναι προχριστιανικό και ότι οι χριστιανοί, απλώς, του έδωσαν τη δική τους ερμηνεία. Στη διάρκεια των αιώνων το βρίσκουμε χαραγμένο σε πολλές άλλες τοιχογραφίες της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Αγγλίας.

Τέλεια γεωμετρική δομή

Το τετράγωνο αποτελείται από 5 λέξεις, που η κάθε μία αποτελείται από 5 γράμματα. Η επιλογή των λέξεων είναι ιδανική (γι αυτό είναι παράλογο να ψάχνεις για τη νοηματική τους απόδοση). Το rotas είναι η αμφίδρομη γραφή του sator. Το arepo είναι η αμφίδρομη γραφή του opera, ενώ το ρ. tenet είναι από μόνο του αμφίδρομο. Το γραμμα Τ εμφανίζεται πάντα ανάμεσα στο Α και Ο

Όσοι έψαχναν να βρουν θεϊκά μηνύματα μέσα στις λέξεις (ενώ αυτά υπάρχουν άφθονα στη φύση), εντυπωσιάστηκαν με το ρήμα tenet, που σχηματίζει το σχήμα του σταυρού στη μέση του τετραγώνου.

Αν ενώσετε τα ακριανά γράμματα Α και Ο (και με κέντρο το γράμμα Ν) θα σχηματιστεί ο σταυρός των Ναϊτών

Το τετράγωνο του sator έφτασε στην Αγγλία τον γ΄ αιώνα μ.Χ. Πολύ αργότερα ο ευαγγελιστής ιερέας felix Grossner, παρατήρησε ότι τα 25 γράμματα που αποτελούν όλη τη φράση μπορούν να μετασχηματιστούν από τετράγωνο σε σταυρό και να απoδώσουν τη λατινική φράση pater noster (: πάτερ ημών). Στις άκρες του σταυρού απομένουν τα γράμματα Α και Ο (τα οποία τα ερμήνευσαν ως Α και Ω, αρχή και τέλος

Βέβαια, σήμερα δε θα ένοιωθε πολύ περήφανος για την ανακάλυψη του ο Grossner. Η φράση είναι αρκετά εύπλαστη. Υπάρχουν αναγραμματισμοί που δίνουν χριστιανική ερμηνεία στο «μαγικό» τετράγωνο, αλλά υπάρχουν και εννέα διαφορετικοί αναγραμματισμοί που δίνουν σατανική ερμηνεία π.χ. oro te, pater, oro te pater, sanas. (προς τους θρησκόληπτους: δεν είναι ανάγκη να σταυροκοπιέστε. Ο σατανάς δεν πρόκειται ποτέ να σας βρει, αν δεν τον κουβαλάτε μέσα σας). Ο Ιταλός S Bartezzagni (La Repubblica, 2000) κατάφερε να δώσει πέντε νέους σατιρικούς αναγραμματισμούς (αναφέρονται σε πορνοσταρ ή στον…Σκρουτζ).

Το τετράγωνο του Sator του αντέχει ακόμα και με τους αριθμούς

1 2 3 4 5
6 7 8 9 10
11 12 13 14 15
16 17 18 19 20
21 22 23 24 25

Αντικαταστήστε τα 25 γράμματα του αρχικού τετραγώνου με διαδοχικούς αριθμούς (από το 1 έως το 25). Οι αριθμοί, που αντιστοιχούν στο ρ. tenet (τρίτη οριζόντια γραμμή ) δίνουν άθροισμα 65. Το ίδιο άθροισμα θα έχετε, αν θα αθροίσετε και πάλι το ρ.tenet (τρίτη κάθετη γραμμή). Τα γράμματα είναι ίδια, οι αριθμοί όμως όχι.

Είναι περίεργο πως με ό,τι έπαιζαν οι αρχαίοι (το λογοπαίγνιο των Λατίνων, στην προκειμένη περίπτωση) έγινε, κατά το Μεσαίωνα, θεϊκό μήνυμα στα χέρια των φανατικών της καθολικής εκκλησίας. Αλλά πιο περίεργο είναι το πόσο εύκολο μετατρέπεται, στην εποχή μας, οτιδήποτε το περίεργο και το δυσερμήνευτο σε «μαγικό» και «αποκρυφιστικό». Μια πρόχειρη αναζήτηση στο διαδίκτυο, γύρω από το sator, θα σας πείσει. Στο Μεσαίωνα, η έλλειψη γνώσης οδηγούσε στη μεταφυσική. Στην εποχή μας, η αρίφνητη και ανεξέλεγκτη γνώση οδηγεί, ακριβώς, στο ίδιο σημείο
http://www.24grammata.com/?p=1457