γράφει ο Γιώργος “Orfeus” Μπιλικάς
Είναι γεγονός ότι η Rock μουσική σκηνή ήταν και είναι ανδροκρατούμενη. Η γυναικεία παρουσία στη μουσική αυτή σκηνή, ήταν πάντα κάτι σαν νεωτερισμός, σαν κάτι όχι και τόσο σοβαρό, σαν κάτι που …θα περάσει. Τις γυναίκες τις θέλαμε να είναι θαυμάστριες ή μανεκέν. Το πολύ-πολύ να είναι τραγουδίστριες, ανδρών τραγουδοποιών.
Ας κοιτάξουμε λίγο πίσω. Πόσες γυναίκες θα βρούμε; Κι αν για παράδειγμα αναφέρω τις
τεράστιες Billie Holiday, Nina Simon & Ella Fitzgerald πόσες γυναίκες συνθέτες, παραγωγούς, ηχολήπτες, session μουσικούς θα βρούμε; Όλα αυτά, είναι ακόμα και σήμερα ανδρικά οχυρά.
Γιατί όμως η Rock μουσική είναι ανδροκρατούμενη; Ένας λόγος είναι ότι οι Rock μπάντες, λόγω των pubs, έχουν αντρικό ………background. Εκεί, θα συναντηθούν και θα γνωριστούν οι μελλοντικοί (άνδρες) μουσικοί σχολιάζοντας τα 12μετρα του Chuck Berry ή τον τάδε δίσκο των Rolling Stones, εκεί θα τους βρει ο μάνατζέρ τους (άνδρας), για να τους συστήσει πιθανότατα σε μία μπάντα (ανδρική) και εκεί θα σχηματιστούν οι πυρήνες της μπάντας, ή και η ίδια η μπάντα (ανδρική).
Δεν είναι τυχαίο που οι γυναίκες στη Rock επιβιώνουν δύσκολα. Δεν είναι τυχαίο που οι σπουδαίες γυναίκες καλλιτέχνιδες στη δεκαετία του ’50, ήταν μόνο (ή κυρίως) τραγουδίστριες. Στα τέλη όμως της δεκαετίας του ’60, άρχισε κάτι να συμβαίνει. Εκεί συναντήσαμε γυναίκες τραγουδίστριες/τραγουδοποιούς (Joni Mitchell, Carole King και Joan Baez).
Το να είσαι τραγουδοποιός (και αφού έχεις το ταλέντο να γράφεις), είναι προσβάσιμο, γιατί δεν χρειάζεσαι τίποτα άλλο παρά τη φωνή σου και την κιθάρα σου. Ok!!! Το να είσαι όμως τραγουδίστρια, σημαίνει ότι χρειάζεσαι μία μπάντα (συνήθως ανδρική), το τραγούδι ενός συνθέτη (συνήθως άνδρα), έναν μάνατζερ (άνδρα), έναν παραγωγό (άνδρα) και μία δισκογραφική εταιρία που σημαίνει πάλι ….άνδρες. Φτου κι’ απ’ την αρχή!!!!
Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 υπήρξαν μπάντες (ανδρικές), που για τις εταιρίες ήταν “μηχανές παραγωγής χρημάτων”. Οι γυναίκες ήταν οι groupies που ακολουθούσαν τις μπάντες και ικανοποιούσαν τα ανδρικά “θέλω” των μελών, αλλά και των φίλων τους. Επρόκειτο για σεξουαλική απελευθέρωση ή για το ελεύθερο και το ασύδοτο των ανδρών να πηγαίνουν με όσες θέλουν και όσες μπορούν; Και αφού οι άνδρες περνούσαν οργιαστικές νύχτες με τα χαρέμια τους, που ήταν ……….οι γυναίκες? Παραλήπτες των ανδρικών σεξουαλικών ορμών μονάχα; Δεν είναι μόνο στη Rock μουσική που συμβαίνει αυτό. Συμβαίνει παντού. Ακόμα και στην πολιτική, ακόμα και όποιο καλλιτεχνικό μονοπάτι εξερευνήσετε, το ίδιο φαινόμενο θα συναντήσετε. Και δεν πρόκειται για μυστικές δυνάμεις που υποκινούν όλο αυτό το σκηνικό. Είναι η φυσική συνέπεια μιας ανδροκρατούμενης κοινωνίας. Η Rock μουσική με τις προεκτάσεις της στον τρόπο ζωής, αλλά και σαν κίνημα αμφισβήτησης του κατεστημένου, ανέδειξε σπουδαίες γυναικείες μορφές που έτειναν (και τείνουν) να αντιστρέψουν αυτά τα δεδομένα.
Μέσα από μία σειρά άρθρων, θα ασχοληθώ εδώ με αυτές τις σπουδαίες γυναίκες της Rock μουσικής σκηνής. (Η σειρά της παρουσίασης είναι και θα είναι εντελώς τυχαία)
*** Janis Joplin (19 Ιανουαρίου 1943 – 4 Οκτωβρίου 1970)
Στις 19 Ιανουαρίου του 1943 το Port Arthur του Texas, κέρδισε την μεγαλύτερη λευκή τραγουδίστρια του Rock ‘n’ roll. Η διασημότερη κόρη του λιμανιού, καθόρισε αυτή την πόλη -που την απέρριψε αρχικά- αλλά τελικά αύξησε την αίγλη του και “ευτύχησε” λόγω της σύντομης και τρελής της ύπαρξης. Η μουσική κληρονομιά της Janis, είναι επίσης ένα μέρος της ιστορίας του Austin και ας έφυγε στη δεκαετία του ’60 για το San Francisco. Έφυγε και άλλαξε την ιστορία του Rock ‘n’ roll.
Η Janis μεγάλωσε με ακούσματα Blues, αποφοίτησε από το γυμνάσιο του Jefferson στο Port Arthur και πήγε στο κολέγιο του Texas University στο Austin, όπου άρχισε να τραγουδάει Blues και folk με τους φίλους της. Επηρεασμένη από την beat ποίηση της εποχής, καλλιέργησε έναν επαναστατικό τρόπο και άφησε το Texas για την Βόρεια Ακτή του San Francisco. Εργάστηκε εκεί σαν τραγουδίστρια της folk, αλλά γύρω σε αυτήν την περίοδο, η χρήση φαρμάκων και η περιστασιακή χρήση της ηρωίνης, άρχισε να της γίνεται τόσο απαραίτητη ώστε απέκτησε φήμη ως “speed freak”. Σε όλη της τη σταδιοδρομία επίσης, η χρήση του αλκοόλ κατέληξε να γίνει σημαντικότερη από την ανάγκη της να τραγουδάει.
Η Janis δεν εγκατέστησε κανένα πρότυπο ομορφιάς. Εξέπεμπε έναν ακατέργαστο αισθησιασμό που καθρέφτιζε την απόρριψη των κοινωνικών προτύπων. Όταν η Janis έφθασε στο San Francisco το 1966 -το έτος πριν από το καλοκαίρι της αγάπης- η Rock μουσική σκηνή ήταν ήδη σε ένα στάδιο δημιουργίας. Οι νέοι συγκεντρώνονταν εκεί, σαν πιστοί στη Μέκκα ψάχνοντας για την ταυτότητα, την αιτιολόγηση και την αποδοχή τους από ένα σύστημα που οι ίδιοι αμφισβητούσαν. Οξύμωρο βέβαια, αλλά η επιθυμία τους για αποδοχή ήταν στην καρδιά της εξέγερσής τους και η Janis συμπεριλαμβανόταν μέσα σ’ αυτό. Ο εναγκαλισμός άλλωστε από τις μάζες, ήρθε λόγω αυτής της εξέγερσης, για να ακολουθήσει γρήγορα το λυπημένο τέλος, πριν προλάβει κανείς να το συνειδητοποιήσει.
Το 1966, το Bluesy φωνητικό της ύφος την έφερε σε επαφή με τους Big Brother and the Holding Company και υπέγραψε μαζί τους στην Mainstream Records, όπου κυκλοφόρησαν το “Big Brother and the Holding Company”, ένα άλμπουμ που δεν είχε όμως μεγάλη επιτυχία. Το μεγάλο “μπαμ”, ήρθε αργότερα με το Monterey Pop Festival και το “Cheap Thrills” το 1968.
Μετά την κυκλοφορία του “Cheap Thrills”, η Janis άφησε τους B. B. & H. C. έφτιαξε τους Kozmic Blues Band και έκανε μαζί τους το “I Got Dem Ol’ Kozmic Blues Again Mama!” το 1969. Μετά τη διάλυση και αυτού του γκρουπ, η Janis έφτιαξε τους Full Tilt Boogie Band και το αποτέλεσμα ήταν το άλμπουμ “Pearl”.
Στις 4 Οκτωβρίου 1970, τέσσερα χρόνια και τέσσερις μήνες αφότου άφησε το Austin, η Janis πέθανε στο δωμάτιο ενός μοτέλ στο Los Angeles, λόγω υπερβολικής δόσης ηρωίνης σε ηλικία 27 ετών. Αποτεφρώθηκε στο νεκροταφείο του Westwood Village Memorial Park και η τέφρα της σκορπίστηκε στον Ειρηνικό Ωκεανό.
Το άλμπουμ “Pearl”, κυκλοφόρησε έξη εβδομάδες μετά το θάνατό της και η ταινία “The Rose” με πρωταγωνίστρια την Bette Midler βασίστηκε στη ζωή της.
Θα την θυμόμαστε πάντα για την δυναμική και διακριτική φωνή της που ήταν σημαντικά διαφορετική από τις folk και Blues επιρροές της, καθώς επίσης και για τα λυρικά της θέματα του πόνου και της απώλειας.
Η Janis με τις εμπρηστικές σκηνικές παρουσίες της, ήταν ολόκληρη μια πυρκαγιά. Μια πυρκαγιά που διατηρούσε σε σταθερή θερμοκρασία την ταραχώδη ζωή της και τον μοιραίο χαριεντισμό της με τα φάρμακα. Και αυτή η πυρκαγιά είναι αυτό που ο καθένας ξέρει για την Janis.
***Δισκογραφία:
* Big Brother & The Holding Company (1967)
* Cheap Thrills (1968)
* I Got Dem Ol’ Kozmic Blues Again Mama! (1969)
* Pearl (1971)
* Joplin In Concert (1972)
* Janis Joplin’s Greatest Hits (1973)
* Janis (1975)
* Anthology (1980)
* Farewell Song (1982)
* Cheaper Thrills (1984)
* Janis (1993)
* 18 Essential Songs (1995)
Περισσοτερα αφιερωματα σε καλιτεχνιδες πατηστε το λινκ
πηγη
No Response to "Οι γυναίκες της Ροκ"
Δημοσίευση σχολίου