Αναλαμβάνοντας τη διακυβέρνηση του προσωρινού Ελληνικού κράτους τον Ιανουάριο του 1828, ο Καποδίστριας συνέστησε ολιγομελή κυβέρνηση 27 μελών. Εμφανιζόμενος δε, το καλοκαίρι του 1829, στην Δ' Εθνοσυνέλευση στο Άργος, δήλωσε τα ακόλουθα: «...εφ' όσον τα ιδιαίτερα εισοδήματα μου αρκούν δια να ζήσω, αρνούμαι να εγγίσω μέχρι και του οβολού τα δημόσια χρήματα, ενώ ευρισκόμεθα εις το μέσον ερειπίων και ανθρώπων βυθισμένων εις εσχάτην πενίαν».
Τα λόγια του πρώτου κυβερνήτη θα πρέπει να αποτελέσουν παράδειγμα προς μίμηση. Πράγματι, πέρα από την επίκαιρη νουθεσία στο περί δημόσιου χρήματος θέμα, και βάσει του εξαιρετικά ρευστού
εκλογικού αποτελέσματος, εκείνο που προέχει σήμερα είναι ο άμεσος σχηματισμός σταθερής
κυβέρνησης συνεργασίας η οποία με ψυχραιμία και χωρίς «κορώνες», θα θέσει, εντός Ευρώπης, ως προτεραιότητα την αναχαίτηση της συνεχιζόμενης οικονομικής ύφεσης η οποία έχει εκτινάξει την ανεργία στο 20%. Αυτό που θα πρέπει να επισημάνουν οι κυβερνώντες στους Ευρωπαίους συμμάχους μας είναι ότι το ποσοστό ανεργίας θα συνεχίσει να αυξάνεται, απειλώντας περαιτέρω την κοινωνική συνοχή στη χώρα μας, τουλάχιστον μέχρι το 2015. Παραδοσιακά οικονομικά μοντέλα εξηγούν τις μεταβολές του ποσοστού ανεργίας βάσει του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης (Okun's law). Χρησιμοποιώντας ιστορικά στατιστικά στοιχεία του ποσοστού ανεργίας και του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης και υποθέτοντας ύφεση 5% για το 2012, μηδενικό ρυθμό ανάπτυξης το 2013 και θετικό ρυθμό ανάπτυξης 2% με 2,3% για το 2014 και 2015 (οι προβλέψεις είναι στο «πνεύμα» των οικονομολόγων του Δ.Ν.Τ.), εκτιμάμε ότι η ανεργία θα συνεχίσει να αυξάνεται, καταγράφοντας 22% το 2015.

Αυτό δεν πρέπει να εκπλήσσει: στο βαθμό που η οικονομία υπολειτουργεί σε σχέση με τον ιστορικό ρυθμό ανάπτυξής της (περίπου 2,5%), τόσο αυξάνει η ανεργία. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι ακόμα και εαν επιτύχουμε υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης, δεν έπεται ταχεία αποκλιμάκωση του ποσοστού ανεργίας. Για του λόγου το αληθές, σημειώνουμε ότι παρόλο που η οικονομία κατέγραψε εξαιρετικά υψηλό μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 4,1% την περίοδο 2003-2008, το ποσοστό ανεργίας παρουσίασε μικρή μείωση από το 9,7% στο 7,6%. Και τούτο διότι την ίδια περίοδο οι επενδύσεις, ως ποσοστό του ΑΕΠ, μειώθηκαν από το 23,3% στο 19,4%. Αναμένονται μάλιστα να μειωθούν ακόμα περισσότερο στο 12,9% το 2012.

Εχοντας λοιπόν κατά νου ότι η ανεργία θα εξακολουθήσει να αυξάνεται την ίδια στιγμή κατά την οποία οι επενδύσεις θα μειώνονται, προτεραιότητα την επομένη των εκλογών καθίσταται, όχι η ρήξη με τους Ευρωπαίους εταίρους μας, αλλά η έναρξη εποικοδομητικών συζητήσεων μαζί τους με επίκεντρο:

1. Την άμεση ενίσχυση των ανέργων μέσω της γενναίας αύξησης του επιδόματος ανεργίας. Πράγματι, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, για μια τυπική οικογένεια με εργαζόμενους γονείς και 2 παιδιά, το επίδομα ανεργίας στην Ελλάδα ανέρχεται στο 64% του μέσου μισθού σε αντίθεση με το 88% στη Γερμανία, το 81% στη Γαλλία, το 92% στην Πορτογαλία και το 84% στην Ισπανία. Με άλλα λόγια, η υπάρχουσα οικονομική στήριξη των ανέργων στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα χαμηλή και επομένως μια, έστω μικρή, αύξηση δεν πρόκειται να δημιουργήσει στρεβλώσεις στην αγορά εργασίας. Η δε Τρόικα θα πρέπει, υπό το βάρος του εκλογικού αποτελέσματος στην Ελλάδα, να συνηγορήσει στην παραπάνω αύξηση διότι (α) τα άλλα κράτη προσφέρουν περισσότερο, και (β) δίνοντας το «πράσινο φώς», αφενός θα βελτιώσει το βαλλόμενο κοινωνικό της πρόσωπο και αφετέρου θα ενισχύσει την πιθανότητα παραμονής στο «τιμόνι» της Ελλάδας σταθερά προσανατολισμένης φιλοευρωπαϊκής κυβέρνησης.

2. Την άμεση προσέλκυση επενδύσεων σε επιλεκτικούς εξαγωγικούς τομείς της οικονομίας οι οποίοι θα δημιουργήσουν τάχιστα νέες θέσεις εργασίας έτσι ώστε να εξέλθουμε της ύφεσης το συντομότερο δυνατό. Για να συμβεί βέβαια αυτό θα πρέπει η νέα κυβέρνηση να συγκροτηθεί με ορίζοντα τουλάχιστον 2ετίας. Επιλεκτικά λοιπόν, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στις εξαγωγές σε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας (όπως μηχανήματα και συσκευές παραγωγής ενέργειας, τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός) των οποίων όχι μόνο η ζήτηση αυξάνεται αλλά αναμένεται να αντισταθεί στο ενδεχόμενο νέου κύματος ύφεσης στη διεθνή οικονομία.

Τις παραπάνω οικονομικές παραμέτρους θα πρέπει οι κυβερνώντες να φέρουν στο επίκεντρο των συζητήσεων με τους Ευρωπαίους εταίρους μας την επόμενη των εκλογών έτσι ώστε να προασπίσουν την κοινωνική συνοχή στην Ελλάδα και να ελαχιστοποιήσουν τις πιθανότητες εξαιρετικά βραχύβιας παραμονής τους στην εξουσία.

Ο κ. Κώστας Μήλας είναι καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο University of Liverpool