Τι κοινό έχουν οι κονκισταδόρες ,η Μαρία Αντουανέτα, ο Καποδίστριας , ο Βαν Γκογκ, και ο Μπους τζούνιορ?
Ολοι έχουν συνδεθεί με το ταπεινο γεώμηλο που επι χιλιάδες χρόνια διασταυρώνεται με την ιστορία.
Με αφορμή το "κινημα της πατάτας"ανατρέχουμε σε σταθμούς μιας πορείας γεμάτης αίμα,άμυλο και ..ιδρώτα..
Οι «Πατατοφάγοι».στον (πίνακα που βλέπετε επάνω )είναι Έργο του Βίνσεντ βαν Γκογκ, 1885. Στο έργο αποκαλύπτεται η φτώχεια των αγροτών, «με πρόσωπα ξεκάθαρα όσον αφορά στο σχέδιο και το χρώμα», οι οποίοι τρώγοντας πατάτες «δεν έτρεφαν σωστά ούτε την ψυχή ούτε το πνεύμα».
Στο όνομά της έχουν στηθεί αγάλματα και έχουν οικοδομηθεί μουσεία ,απο το Μόναχο ως το Αιντάχο .Προς τιμήν της διοργανώνονται κάθε χρόνο παγκοσμια συνέδρια .Ακόμη και όλοκληρα έτη έχουν αφιερωθεί για την αφεντιάτης . Μεγάλη η χάρη για την μικρη πατάτα. Μεγάλη όσο και η μυθιστορηματική της ιστορια που μετρά χιλιάδες έτη.
Σύμφωνα με τους ιστορικούς, οι ιθαγενείς Αμερικανοί, που ζούσαν στην οροσειρά των Άνδεων, γνώριζαν την πατάτα περίπου 4.000 χρόνια πριν ο γευστικός αυτός βολβός ξετρελάνει τους
Ευρωπαίους. Την αποκαλούσαν με διάφορα ονόματα και σε ορισμένες, μάλιστα, περιοχές αποτελούσε βασικό συστατικό της καθημερινής διατροφής τους.
Σύμφωνα με έναν δημοφιλή θρύλο, ο πρώτος που εισήγαγε την πατάτα στην Ευρώπη ήταν ο σερ Γουόλτερ Ράλεϊ, χρηματοδότης πολλών υπερατλαντικών αποστολών. Λέγεται, μάλιστα, ότι ο ίδιος είχε φυτέψει την πρώτη πατάτα στο κτήμα του, στην πόλη Κορν της Ιρλανδίας. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία γραπτή απόδειξη που να επαληθεύει τη θεωρία αυτή.
Πιο τεκμηριωμένη ιστορικά είναι η θεωρία που θέλει ως πρωτοπόρο τον σερ Φράνσις Ντρέικ. Σύμφωνα με αυτή, ο Ντρέικ, επιστρέφοντας το 1586 στην Αγγλία, έπειτα από μία μάχη με τους Ισπανούς στην Καραϊβική, έκανε μια στάση στην Κολομβία για προμήθειες. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονταν καπνός και πατάτες.
Κατά μια τρίτη θεωρία, ο πρώτος βολβός πατάτας ξεβράστηκε στις ακτές της Ιρλανδίας, μαζί με τα συντρίμμια της Ισπανικής Αρμάδας, το 1588.
Ανεξαρτήτου προελεύσεως, η πατάτα προσέλκυσε από την πρώτη στιγμή το ενδιαφέρον των αγροτών, που διαπίστωσαν ότι η καλλιέργειά της ήταν πολύ ευκολότερη και παρείχε πολύ μεγαλύτερη σοδειά απ' ότι το σιτάρι και η βρόμη. Μέχρι το 1650 είχε κυριαρχήσει στη διατροφή των Ιρλανδών και είχε αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό τις καλλιέργειες σίτου. Οι ιρλανδοί άποικοι ήταν και οι πρώτοι που καλλιέργησαν την πατάτα στη Βόρεια Αμερική, στην περιοχή Λόντοντερι του Νιου Χαμσάιρ, το 1719.
Έως το τέλος του 18ου αιώνα, το νέο προϊόν είχε γίνει ιδιαίτερα δημοφιλές και στη Γαλλία, με την υποστήριξη του Αντουάν Ογκίστ Παρμαντιέ, ενός από τους αυλικούς του βασιλιά Λουδοβίκου του 15ου. Πιο επιφυλακτικοί, οι Ρώσοι, αρχικώς αποκαλούσαν τις πατάτες (γεώμηλα) ως «τα μήλα του διαβόλου», πιθανότατα εξαιτίας του γεγονότος ότι αναπτύσσονταν κάτω από την επιφάνεια της γης.
Στην Ελλάδα, ο πρώτος που επεδίωξε την εισαγωγή της πατάτας ήταν ο κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας. Ο ίδιος την είχε δοκιμάσει κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του στην Ευρώπη κι έκρινε ότι θα ήταν μια θρεπτική βασική τροφή για ένα φτωχό λαό.
Όταν εγκαταστάθηκε στο Ναύπλιο, προσπάθησε να δώσει πατάτες στους χωρικούς, που -φιλύποπτοι και συντηρητικοί όπως ήταν- τις πέταξαν. Ο Καποδίστριας, όμως, ήξερε πολύ καλά τους συμπατριώτες του και -μιμούμενος το Φρειδερίκο το Μέγα της Πρωσίας και τον Παρμαντιέ της Γαλλίας, που είχαν μεταχειριστεί παρόμοια κόλπα- περιέφραξε το μέρος όπου ήταν αποθηκευμένες οι πατάτες κι έβαλε σκοπούς να τις φυλάνε μέρα νύχτα. Μέσα σε μια εβδομάδα δεν είχε μείνει ούτε μια πατάτα…
Ο Λιμός της πατάτας αφίνισε πάνω απο 1εκατ. Ιρλανδούς γκραβούρα απο τα τέλη του 19ου αιωνα |
Όταν οι Ισπανοί κατακτητές έφτασαν στο Περού (1533), οι Ινδιάνοι της χώρας αυτής καλλιεργούσαν ένα φυτό που είχε ρίζες όμοιες με την τρούφα αλλά χωρίς φλοιό. Εσωτερικά τους οι ρίζες είχαν μαλακή σάρκα σαν τον πουρέ από από κάστανα. Όμως οι Ισπανοί κατακτητές αδιαφόρησαν για το φυτό αυτό μια που αναζητούσαν να φέρουν στην πατρίδα τους άλλα πράγματα όπως χρυσό και άργυρο.
Πολλοί υποστηρίζουν πως οι πατάτες έφτασαν στην Ευρώπη από τη Βιρτζίνια (1856), χάρη στον πειρατή σερ Ουώλτερ Ράλεϊ. Η αλήθεια είναι πως ο πειρατής βρήκε πατάτες σε κάποιο ισπανικό πλοίο, τις έφερε στην Αγγλία και πάλι χωρίς να προκαλέσουν κάποιο ενδιαφέρον.
Πέντε χρόνια πριν, κάποιοι Ιταλοί μοναχοί είχαν φέρει στη χώρα τους ισπανικές πατάτες, που έφτασαν από την Αμερική μέσω ναυτικών. Οι μοναχοί πρόσφεραν τις πατάτες στον Πάπα ο οποίος δεν ήξερε τι να τις κάνει! Ένας απεσταλμένος του Πάπα έφερε 2 πατάτες στη Φλάνδρα, και ο Φιλίπ ντε Σιβρύ (διοικητής του Μονς) τις έστειλε με τη σειρά του στη Βιέννη στο φίλο του Σαρλ ντε Λεκλούζ που έκανε την πρώτη επιστημονική περιγραφή τους:
"μικρές τρούφες που έστειλε ο κ. ντε Σιβρύ, στις 26 Ιανουαρίου 1588. Οι περουβιανοί τις λένε πάπα" Και πάλι οι πατάτες ξεχάστηκαν και δεν χρησιμοποιήθηκαν ως φαγητό.
Οι πρώτοι που πρέπει να χρησιμοποίησαν τις πατάτες σαν τροφή ήταν οι Ιρλανδοί. Αρχικά τις έδιναν σαν τροφή στα γουρούνια, αλλά όταν έπεσε περίοδος πείνας ξεκίνησαν να τις τρώνε και οι ίδιοι. Επίσης, οι Άγγλοι και οι Γερμανοί, ακολουθώντας το παράδειγμα των Ιρλανδών, έδιναν πατάτες σαν τροφή στους αιχμάλωτους και τους φτωχούς. Με τον καιρό, οι πατάτες διαδόθηκαν σε όλη την Ευρώπη.
Η ιστορία της πατάτας
Όταν το 1534 οι Ισπανοί κονκισταδόρες του Πιζάρο (ξέρετε, ΕΚΕΙΝΟΙ, που αφού έσφαξαν όσους Ιθαγενείς βρήκαν, και αφού οιπαπάδες τους δεν βρήκαν κανένα να του διδάξουν τον καινούργιο Θεό, έπεσαν στο πλιάτσικο), όταν λοιπόν οι περί ων λόγος έφτασαν στο Περού ανακάλυψαν τις πατάτες. Τυχαία βέβαια, γιατί έσκαβαν για να βρούν σμαράγδια και χρυσό. Οι Ίνκας τις καλλιεργούσαν σε υψόμετρο, όπου δεν μπορούσαν να καλλιεργήσαν τη βασική τους τροφή, το καλαμπόκι. Τo όνομά τους ήταν pappa ή patata.
Όταν λοιπόν αυτοί οι κύριοι επέστρεψαν στην Ισπανία με όλο το πλιάτσικο, έφεραν και πατάτες. Αλλά οι κάτοικοι της δύσης ήταν δύσπιστοι στο να τις μαγειρέψουν και να τις φάνε. Τις φύτεψαν όμως στον κήπο τους, επειδή το λουλούδι της πατάτας είναι πανέμορφο.
Πέρασαν λοιπόν 300 χρόνια και οι δυτικοί εξακολουθούσαν να αρνούνται να φάνε πατάτες.
Οι Κυβερνώντες χρησιμοποίησαν του κόσμου τα τεχνάσματα, για να πείσουν τους πολίτες τους να τις φάνε, προκειμένου να λυθεί το επισιτιστικό πρόβλημα της εποχής.
Το 1651, στη Γερμανία η πατατοκαλλιέργιεα επεβλήθη δια νόμου. Το 1672, στη Ρωσία ο ίδιος ο Μέγας Πέτρος παρουσίασε την πατάτα στους υπηκόους του.
Στην Ελλάδα ο Καποδίστριας (ναι, αυτός που τον δολοφονήσαμε επειδή ήταν άξιος Κυβερνήτης!!!), επειδή ήξερε ότι το κλεμμένο πολύ το εκτιμούμε, στοίβαξε τις πατάτες έξω από το Κυβερνείο και έβαλε στρατιώτες να τις φυλάνε, οι οποίοι και έκαναν τα "στραβά μάτια". Το βράδυ βέβαια όλες οι πατάτες εκλάπησαν. Έτσι η πατάτα μπήκε και στην ελληνική κουζίνα.
Η πατάτα για τη δύση, μαζί με το σιτάρι, το ρύζι, και το καλαμπόκι αποτελούν τα 4 βασικά διατροφικά υλικά.
Τα ονόματα της πατάτας
Στην Ισπανία: patata
Στην Ιταλία: tartufola
(μικρό μανιτάρι, όπως την ονάμσε ο Πάπας, όταν του έστγειλαν δείγμα πατάτας από την Ισπανική Αυλή, το 1590).
Στη Γερμανία: kartoffel
Στη Ρωσία: kartoschka
Στη Γαλλία: αρχικά cartoufle και tartoufle και αργότερα pommes de terre
Στην Αγγλία: η πατάτα έφτασε από τη Βιρτζίνια των ΗΠΑ, όπου τις ανακάλυψε ο Sir Walter Raleigh και ονομάστηκε potato.
Στην Ελλάδα: γεώμηλο (με την έννοια ότι η πατάτα ήταν σαν μήλο μέσα στη γη), πατάτα.
Διατροφική αξία
Η πατάτα περιέχει: τανίνη, βιταμίνες C, B1, B2, B6, Παντοθενικό οξύ, βιταμίνη Ρ, οργανικά οξέα και Ακετοχολίνη. Όταν πρασινίσει και πετάξει φύτρο περιέχει και σολανίνη, ουσία με ναρκωτικές και δηλητηριώδεις ιδιότητες, οι οποίες όμως καταστρέφονται με το βράσιμο και το ψήσιμο.
Ποικιλίες πατάτας
Υπάρχουν περίπου 400 είδη πατάτας σε όλον τον κόσμο. Στην Ελλάδα καλλιεργούνται οι λευκόσαρκες ποικιλίες Banner, Arran & Sebago.
πηγές
Πρόλογος απο το βημα μαγκαζινο
και
1 Μηνύματα στην ανάρτηση "Oι πατάτες της οργής"
Καλημερα!!!
Μιας και ο λογος περι ...πατατας,περνα να δεις και μια αλλη εκδοχηαπτο σπιτακι μου! (http://vailie-in-escapeland.blogspot.com/2012/03/blog-post_09.html)
Φιλακια...!
Δημοσίευση σχολίου